Ngành nhôm Việt Nam đang đứng trước một tương lai đầy triển vọng nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức cần vượt qua. Trong thập kỷ qua, ngành nhôm đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể với số lượng nhà máy, quy mô sản xuất và tổng sản lượng đều tăng gấp đôi. Tính đến năm 2024, tổng sản lượng các loại nhôm đã đạt gần 1,5 triệu tấn, tương đương với 4,2 tỷ USD, đánh dấu mức tăng trưởng 14,5% so với năm 2023. Trong đó, nhôm định hình chiếm 43,3% với 650 nghìn tấn, nhôm tái chế chiếm 16,7% với trên 250 nghìn tấn.
Ngành nhôm Việt Nam cũng đang tận dụng các lợi thế để phát triển. Với 17 Hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là Hiệp định RCEP, EVFTA, CEPA, ngành nhôm Việt Nam có cơ hội tiếp cận thị trường xuất khẩu với thuế nhập khẩu nguyên liệu 0% và thuế xuất khẩu với hầu hết các sản phẩm hoàn chỉnh cho người dùng cuối 0%. Hơn nữa, quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 9 quốc gia lớn như Trung Quốc, Nga, Hoa Kỳ, Nhật Bản… cũng mở ra cơ hội không giới hạn cho ngành nhôm Việt Nam.
Mặc dù vậy, ngành nhôm cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Hiện tượng dư thừa công suất nhiều năm nay chưa cải thiện, thị trường bất động sản và xây dựng tạm thời ngưng trệ, nhu cầu nhôm xây dựng giảm sút. Các nhà máy ép đùn phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh đến đầu quý II/2025. Chi phí đầu vào cho sản xuất liên tục tăng, giá bán nhôm định hình trên thị trường không đủ bù đắp chi phí đầu vào, dẫn đến lợi nhuận của nhà sản xuất giảm mạnh trong 2-3 năm qua.
Để vượt qua những thách thức trên, ngành nhôm cần đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, quản trị ESG, ổn định chất lượng, xây dựng thương hiệu nhôm Việt nhằm chiếm lĩnh thị trường, thay thế hàng nhập khẩu. Điều chỉnh chính sách phù hợp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh như giảm thuế VAT, giảm thuế xuất khẩu 5%, hướng dẫn thực hành ESG, hỗ trợ tín dụng xanh. Mở rộng thị trường, tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA), học hỏi từ chính các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Đào tạo nhân lực, nhân lực kỹ thuật đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Dự báo đến 2030, nhu cầu về vật liệu nhôm sẽ tăng 25% so với hiện tại. Nhôm xây dựng và công trình sẽ chứng kiến tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khoảng 13% trong giai đoạn 2024-2029. Bộ Xây dựng dự báo nhôm xây dựng có mức tăng trưởng 25% trong 5 năm tới nhờ có chính sách tháo gỡ cho các dự án đầu tư bất động sản. Với những cơ hội và thách thức đan xen, ngành nhôm Việt Nam cần có những bước đi chiến lược để duy trì và phát triển bền vững.
Hiện tại, các doanh nghiệp trong ngành nhôm cần tích cực triển khai các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và tăng cường quản lý. Bên cạnh đó, việc xây dựng và phát triển thị trường nội địa cũng như tìm kiếm cơ hội xuất khẩu mới sẽ giúp ngành nhôm Việt Nam vững vàng hơn trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
Trong thời gian tới, các cơ quan quản lý nhà nước cần tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi để ngành nhôm phát triển bền vững. Simultaneously, việc phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, hiệp hội và cơ quan chức năng để giải quyết các vấn đề chung của ngành cũng là yếu tố quan trọng giúp ngành nhôm Việt Nam phát huy tối đa tiềm năng và thế mạnh.
Tìm hiểu thêm về ngành nhôm Việt Nam và các cơ hội cũng như thách thức mà ngành này đang phải đối mặt.