Thị trường chứng khoán Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc nâng cao nhận thức và niềm tin của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân. Theo bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), thanh khoản bình quân 10 phiên gần đây trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt mức cao nhất khu vực Đông Nam Á, với giá trị giao dịch lớn và tốc độ tăng trưởng ấn tượng.
Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra rằng nâng hạng thị trường chứng khoán là giải pháp hiệu quả để thu hút vốn đầu tư nước ngoài, nhưng đây không phải là mục tiêu cuối cùng mà là một quá trình dài đòi hỏi phải xây dựng niềm tin vào một thị trường minh bạch, hiện đại và hội nhập. Tại Hội thảo ‘Nâng cao nhận thức nhà đầu tư hướng tới nâng hạng thị trường chứng khoán’ do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức, các chuyên gia đã đưa ra nhiều vấn đề đáng quan tâm.
Các chuyên gia cho biết rằng nhà đầu tư cá nhân đang chiếm đa số trên thị trường chứng khoán Việt Nam, với 99,82% tài khoản giao dịch thuộc về nhóm này. Tuy nhiên, hạn chế về năng lực tài chính, kiến thức và sự dễ bị chi phối bởi tâm lý đám đông đã khiến thị trường biến động mạnh. Theo số liệu của VSD, đến ngày 30/6, thị trường chứng khoán có 10,2 triệu tài khoản giao dịch, trong đó nhà đầu tư cá nhân chiếm đến trên 80% giá trị giao dịch toàn thị trường.
Bà Lê Thị Ngọc Ánh, Giám đốc vận hành InvestingPro, cho biết rằng 85% nhà đầu tư ra quyết định theo tin đồn và 90% bán ngay khi có tin tiêu cực chưa được kiểm chứng, khiến thị trường dễ hoảng loạn và ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch UBCKNN, cho biết dòng vốn ngoại đã có tín hiệu tích cực, với hơn 13.000 tỷ đồng mua ròng trong nửa đầu tháng 7.
Để khuyến khích đầu tư qua các tổ chức chuyên nghiệp, cần có chính sách ưu đãi thuế. Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam, cho biết ngành quản lý quỹ trong nước còn non trẻ, mới chiếm khoảng 6% GDP (tương đương 26 tỷ USD). Để phát triển ngành này, cần một sân chơi minh bạch, công bằng, nơi các công ty quản lý quỹ có năng lực có thể cạnh tranh bình đẳng, từ đó tạo ra sản phẩm hiệu quả, thu hút nhà đầu tư.
Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐTV VSD, cho hay hiện nay 99,78% tài khoản chứng khoán thuộc về nhà đầu tư cá nhân – đối tượng có hạn chế về năng lực tài chính, kiến thức và dễ bị chi phối bởi tâm lý đám đông, khiến thị trường biến động mạnh. Do đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền, đào tạo qua nhiều hình thức và phát triển các định chế như quỹ đầu tư, bảo hiểm để giúp nhà đầu tư cá nhân có thể đầu tư hiệu quả và an toàn.
Tóm lại, để nâng cao nhận thức và niềm tin của nhà đầu tư, cần có sự minh bạch, pháp lý nghiêm minh và chuyên nghiệp trong thực thi. Đồng thời, cần đẩy mạnh tuyên truyền, đào tạo và phát triển các định chế như quỹ đầu tư, bảo hiểm để giúp nhà đầu tư cá nhân có thể đầu tư hiệu quả và an toàn. UBS và các tổ chức tài chính khác cần tích cực tham gia vào quá trình này để giúp nâng cao chất lượng thị trường chứng khoán Việt Nam.
Cuối cùng, nâng hạng thị trường chứng khoán là một quá trình dài hạn đòi hỏi sự nỗ lực và cam kết của tất cả các bên liên quan. Ngân hàng Thế giới và các tổ chức quốc tế khác có thể hỗ trợ và tư vấn cho Việt Nam trong quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán.