Ngày 9/7 vừa qua, bên lề Hội nghị lần thứ 46 của Ủy ban Di sản Thế giới, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) đã thông qua Quyết định ghi danh Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Bình, Việt Nam) và Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Lào) vào Danh sách Di sản Thế giới với tư cách là Di sản thiên nhiên thế giới liên biên giới.

Đây là lần đầu tiên hai quốc gia Việt Nam và Lào cùng hợp tác để ghi danh một Di sản thế giới. Quần thể này bao gồm Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Việt Nam) và Vườn quốc gia Hin Nam Nô (Lào), với giá trị nổi bật về địa chất, địa mạo và hệ sinh thái. Với việc ghi danh này, UNESCO đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam và Lào trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản.

Trước đó, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đã được UNESCO ghi danh vào năm 2003 với tiêu chí về địa chất, địa mạo. Đến năm 2015, di sản này được công nhận bổ sung thêm tiêu chí về hệ sinh thái và đa dạng sinh học. Việc hình thành Di sản thế giới liên biên giới Phong Nha – Kẻ Bàng và Hin Nam Nô không chỉ thể hiện giá trị bảo tồn mà còn góp phần thắt chặt mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Lào.

Đây là cơ hội để hai quốc gia cùng phát huy tiềm năng du lịch, bảo tồn và phát triển bền vững di sản. Từ nay, hai bên sẽ có cơ hội tăng cường hợp tác trong công tác bảo tồn và quản lý di sản. Sự hợp tác này không chỉ giúp cho việc bảo tồn di sản được hiệu quả hơn mà còn tạo ra nhiều cơ hội cho du lịch, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của cả hai nước.

Xu hướng liên kết giữa các vùng không gian hành chính đang trở thành xu thế tất yếu để tiếp cận và bảo vệ những hệ giá trị thiên nhiên một cách trọn vẹn. Quá khứ, hiện tại và tương lai của loài người luôn gắn bó mật thiết với môi trường và các giá trị tự nhiên.

Chính phủ Hoa Kỳ thông báo sẽ rút khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) do những bất đồng về định hướng hoạt động của tổ chức này. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Tammy Bruce, cho biết quyết định rút khỏi UNESCO được đưa ra vì tổ chức này theo đuổi các mục tiêu văn hóa và xã hội gây chia rẽ, bên cạnh việc tập trung quá mức vào các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh rằng UNESCO không còn phù hợp với chính sách đối ngoại “Nước Mỹ trên hết” của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Một quan chức Nhà Trắng cũng khẳng định rằng các hoạt động của UNESCO đi ngược lại với những giá trị và chính sách mà người dân Mỹ ủng hộ.

Quyết định rút khỏi UNESCO sẽ có hiệu lực vào cuối tháng 12 năm 2026, theo quy định trong điều lệ của tổ chức. Động thái này dự kiến sẽ gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của UNESCO, một cơ quan chuyên về thúc đẩy hòa bình thông qua hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục, khoa học và văn hóa, có trụ sở tại Paris.

Trước đó, Tổng giám đốc UNESCO, Audrey Azoulay, đã bày tỏ sự tiếc nuối về quyết định rút khỏi tổ chức này. Tuy nhiên, bà cũng cho biết rằng quyết định này không hoàn toàn bất ngờ và UNESCO đã có những chuẩn bị cần thiết cho tình huống này.

Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ rút khỏi các tổ chức quốc tế. Trước đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng đã rút Mỹ khỏi nhiều tổ chức quốc tế quan trọng khác, bao gồm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, thỏa thuận khí hậu toàn cầu và thỏa thuận hạt nhân Iran. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã sau đó đảo ngược các quyết định này và đưa Mỹ trở lại các tổ chức như UNESCO, WHO và thỏa thuận khí hậu.

Trước đây, Mỹ đã từng là thành viên của UNESCO từ năm 1945, nhưng rút khỏi tổ chức này vào năm 1984 do những cáo buộc về quản lý tài chính và tư tưởng thiên vị chống Mỹ. Mỹ quay trở lại UNESCO vào năm 2003 dưới thời Tổng thống George W. Bush, sau khi tổ chức thực hiện các cải cách cần thiết.

Hiện tại, Mỹ đóng góp khoảng 8% tổng ngân sách của UNESCO, giảm từ mức khoảng 20% vào thời điểm ông Trump lần đầu tiên rút Mỹ khỏi cơ quan này.