Doãn Minh Thiện, người sáng lập tập đoàn công nghiệp ô tô Lifan, đã trải qua một cuộc đời đầy thăng trầm và biến cố. Từ một tuổi thơ sung túc trong gia đình địa chủ đến những ngày tháng khó khăn khi phải tự mình kinh doanh để nuôi sống mẹ và bản thân, cuộc hành trình của ông là một biểu tượng sống cho tinh thần không bao giờ bỏ cuộc.

Sinh năm 1938, Doãn Minh Thiện có một tuổi thơ đủ đầy cho đến khi cha ông mất sớm và gia đình sa sút. Ông phải chuyển về sống trong một căn nhà tranh nghèo khó. Tuy nhiên, thay vì chìm đắm trong khó khăn, ông đã sớm bước vào đời, tự mày mò kinh doanh kim chỉ để nuôi sống mẹ và bản thân từ khi 12 tuổi. Lời dặn dò của mẹ ông, “Không học thì đời con cũng vô dụng,” đã trở thành kim chỉ nam trong cuộc đời ông.

Doãn Minh Thiện quyết tâm quay lại học tập và nhanh chóng thể hiện mình là một tài năng toán học xuất sắc. Ông hoàn tất chương trình tương đương bậc cử nhân khi còn chưa tốt nghiệp trung học. Tuy nhiên, cuộc đời ông lại gặp phải một biến cố lớn khi bị kết án 18 năm tù cải tạo do một số phát ngôn bị xem là “sai lệch” trong giai đoạn chính trị cực đoan.

Trong suốt gần hai thập kỷ sau song sắt, ông vẫn không bỏ cuộc. Thay vào đó, ông học tiếng Anh, đọc văn học cổ điển, dịch sách, và rèn luyện thể chất để chuẩn bị cho ngày trở lại. Ra tù ở tuổi 41, với không tiền, không địa vị, ông bắt đầu hành trình tái thiết cuộc đời. Ông làm nhiều công việc khác nhau, từ phiên dịch, giảng viên đến biên tập viên, trước khi được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc Nhà xuất bản Trùng Khánh.

Năm 1985, ở tuổi 47, ông từ bỏ công việc nhà nước để tìm hiểu thế giới kinh doanh. Ông tự mình lập công ty sách và đạt được thành công với cuốn sách “Một hào cho học sinh trung học,” bán hơn 30 triệu bản. Thành công này đã tạo bước đệm để ông bước vào hành trình mạo hiểm hơn trong lĩnh vực kinh doanh.

Ở tuổi 53, khi nhiều người đã nghĩ đến việc nghỉ hưu, Doãn Minh Thiện đã thành lập Công ty Lifan, bước vào ngành công nghiệp xe máy vốn đã có những “ông lớn” như Gia Lăng và Kiến Thiết thống trị. Tuy nhiên, với việc tập trung vào đổi mới công nghệ, Lifan đã vươn lên mạnh mẽ. Họ sản xuất động cơ siêu nhỏ, giới thiệu động cơ xe máy đầu tiên sử dụng khởi động điện tại Trung Quốc, tạo ra cú hích bùng nổ cho ngành xe máy nội địa.

Năm 2003, ông tiếp tục mở rộng sang lĩnh vực ô tô. Dù gặp nhiều thách thức, Lifan đã ra mắt mẫu xe Lifan 320 và nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường. Từ một công ty xe máy, Lifan trở thành tập đoàn công nghiệp hàng đầu Trung Quốc với 18 nhà máy trong vòng 18 năm.

Đỉnh cao của sự nghiệp kinh doanh của Doãn Minh Thiện đến vào năm 2010 khi Lifan niêm yết trên sàn chứng khoán Thượng Hải. Khi ấy, ông đã 72 tuổi và trở thành người giàu nhất Trùng Khánh với tài sản ước tính hơn 11 tỷ NDT. Tuy nhiên, năm 2016, Lifan vướng vào vụ điều tra liên quan đến khoản trợ cấp từ chính phủ trung ương, dẫn đến doanh thu lao dốc. Ông tuyên bố nghỉ hưu năm 2017 nhưng buộc phải trở lại để “cứu đứa con tinh thần” của mình.

Năm 2020, Lifan chính thức nộp đơn xin tái cơ cấu và phá sản, chuyển giao quyền sở hữu cho Tập đoàn Geely. Tất cả những gì Doãn Minh Thiện gây dựng suốt 3 thập kỷ không còn thuộc về ông.

Tháng 8/2023, Doãn Minh Thiện chủ động chuyển vào viện dưỡng lão, chọn một cuộc sống giản dị và lặng lẽ. Ông không sống cùng con cái, không thuê người chăm sóc, mà thay vào đó, ông dành thời gian đọc sách, nghe nhạc, và viết nhật ký. Gần tuổi 90, sống cô độc trong viện dưỡng lão, ông chia sẻ một tâm niệm giản đơn nhưng sâu sắc: trong kinh doanh cũng như trong cuộc đời, không có điều gì là vĩnh cửu.

Đọc thêm về câu chuyện của Doãn Minh Thiện và những bài học kinh nghiệm mà ông đã chia sẻ trong suốt sự nghiệp kinh doanh của mình.

Diêu Chấn Hoa, một cái tên từng gây chấn động trong giới tài chính Trung Quốc, đã trải qua một hành trình đầy biến động và thăng trầm. Xuất thân từ một kỹ sư công nghệ thực phẩm, ông đã trở thành một tỷ phú tự thân với những thương vụ địa ốc táo bạo và đầy tham vọng tại quốc gia tỷ dân. Tuy nhiên, đằng sau thành công ấy là mô hình kinh doanh dựa trên đòn bẩy tài chính đã đẩy ông vào vực thẳm khi con sóng tín dụng rút đi.

Ông Diêu Chấn Hoa sinh năm 1970 tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành thực phẩm và kỹ thuật quản lý công nghiệp tại Đại học Công nghệ Nam Trung Quốc, ông đã chọn rời bỏ công việc ổn định trong một doanh nghiệp nhà nước để dấn thân vào thương trường bằng một con đường ít người đi: thuê đất trồng rau. Sự tiếp cận thị trường một cách cực kỳ sát thực tế đã giúp ông nhanh chóng hiểu rõ hành vi tiêu dùng và xây dựng mô hình vận hành tối ưu. Không dừng lại ở việc bán lẻ, ông còn tiên phong xây dựng mô hình tích hợp “từ nông trại đến siêu thị”, chuyển đổi từ chợ truyền thống sang chuỗi siêu thị thực phẩm sạch, đồng bộ từ canh tác, chế biến đến phân phối.

Trong vòng 6 năm, ông đã mở 15 siêu thị tại Thâm Quyến và được trao giải thưởng đổi mới quốc gia Trung Quốc. Tuy nhiên, ông đã sớm chuyển đổi sang lĩnh vực bất động sản và đã trở thành ông trùm bất động sản phía Nam Trung Quốc. Năm 2015, khi thị trường A-share biến động mạnh, Diêu bất ngờ tung một đòn chiến lược táo bạo: thông qua 2 công ty con là Tiền Hải Nhân Thọ (Qianhai Life) và Tụ Thắng Hoa (Jushenghua), ông sử dụng dòng tiền từ bảo hiểm để âm thầm gom cổ phiếu của Vanke – tập đoàn bất động sản lớn nhất Trung Quốc. Thông tin về Vanke cho thấy đây là một bước đi chiến lược quan trọng trong sự nghiệp của ông.

Tuy nhiên, ông đã phải thoái vốn và chịu lệnh cấm tham gia thị trường tài chính 10 năm vì lạm dụng dòng tiền bảo hiểm. Sau chiến thắng ở mảng địa ốc và tài chính, Diêu tiếp tục nuôi mộng “công nghiệp hóa quốc gia”. Năm 2017, ông chi 66,3 tỷ NDT (khoảng 241 nghìn tỷ đồng) thâu tóm 51% cổ phần thương hiệu ô tô nội địa Trung Quốc Qoros Auto, với tuyên bố sẽ đầu tư hơn hàng trăm tỷ NDT để làm xe “Made in China”, cạnh tranh với Tesla và các thương hiệu quốc tế. Trang web chính thức của Qoros Auto cho thấy sự kỳ vọng lớn của ông vào thương hiệu này.

Tuy vậy, Qoros chỉ bán được hơn 5.000 xe vào năm 2021 và tụt xuống dưới 1.000 chiếc trong năm tiếp theo. Trong khi đó, khoản đầu tư vào nhà máy, đất đai và công nghệ đã khiến công ty của Diêu Chấn Hoa “chảy máu” tài chính nghiêm trọng, lỗ lũy kế 120 tỷ NDT (khoảng 437 nghìn tỷ đồng) chỉ trong vòng 3 năm. Bước sang năm 2021, báo cáo tài chính trầm trọng hơn: hơn 2.000 tỷ NDT (khoảng 7,3 triệu tỷ đồng) nợ có lãi, nhân viên không nhận được lương, các đối tác kéo đến trụ sở đòi nợ.

Ngày nay, hình ảnh thường thấy của Diêu Chấn Hoa là một người đàn ông trung niên mặc vest nhăn nhúm, đeo kính lệch, lặng lẽ ngồi ăn mì gạo tại vỉa hè gần văn phòng. Chiếc điện thoại của ông liên tục nhận thông báo từ tòa án, trong đó có một khoản tranh chấp nhỏ chỉ 440.000 NDT (khoảng 1,6 tỷ đồng) nhưng đến giờ chưa thể thanh toán. Căn biệt thự cuối cùng của vị cựu tỷ phú ở Thâm Quyến được đưa ra đấu giá vào năm 2024 nhưng vẫn chưa có người mua. Một bài báo trên Sohu đã tiết lộ về tình cảnh hiện tại của ông.

Dư Bành Niên, một cái tên đã trở thành biểu tượng của sự thành công và lòng nhân ái tại Trung Quốc, đã để lại một di sản lâu dài và bền vững cho xã hội. Xuất thân từ một gia đình nghèo khó, ông đã trải qua những ngày tháng đầy thử thách và khó khăn, nhưng với tinh thần và quyết tâm không giới hạn, ông đã tạo dựng được một đế chế bất động sản tỷ đô và trở thành một trong những nhà từ thiện hàng đầu tại châu Á.

Sinh năm 1922 tại huyện Liên Nguyên, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc, Dư Bành Niên đã trải qua một tuổi thơ đầy biến cố và khó khăn. Đại hồng thủy năm ông 4 tuổi đã cuốn trôi nhà cửa và các anh chị của ông, để lại cho ông một bài học quý giá về sự quý trọng và giúp đỡ người khác. Sau khi rời Trung Quốc đại lục năm 1958, ông đã phiêu bạt đến Hồng Kông với hai bàn tay trắng, không người thân, không vốn liếng và không biết tiếng Quảng Đông.

Ông đã phải đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách, bao gồm việc xin ăn cháo miễn phí tại nhà thờ, ngủ vỉa hè và bị đánh và bắt nạt nhiều lần. Tuy nhiên, cơ hội đã đến từ một việc tưởng như thấp hèn nhất: ông xin được việc cọ rửa toilet tại một khách sạn. Với tinh thần làm việc chăm chỉ và quyết tâm, ông đã chuyển sang quét đường, phụ hồ, làm in ấn rồi học làm báo.

Sau đó, ông được một đại gia bất động sản Đài Loan mời về làm việc trong thập niên 1960, thời điểm thị trường địa ốc nơi đây bắt đầu bùng nổ. Dư Bành Niên nổi tiếng với những thương vụ ngược dòng, dám mua những bất động sản bị coi là “xui xẻo”, rớt giá vì mê tín. Một trong số đó là căn biệt thự nơi huyền thoại võ thuật châu Á Lý Tiểu Long qua đời.

Ông đã mua lại căn biệt thự này với giá 99 vạn đô la Hồng Kông và sau đó bán lại với giá gấp gần 100 lần. Trong suốt sự nghiệp, ông đã mở rộng đầu tư sang nhiều lĩnh vực: khách sạn, du lịch, y tế, truyền thông… với tài sản ước tính lên đến hơn 100 tỷ NDT.

Tuy nhiên, ông không bao giờ quên đi những người nghèo và luôn sẵn sàng giúp đỡ. Sau gần 3 thập kỷ bặt vô âm tín, ông trở về quê, chọn cách báo đáp ân tình xưa: tài trợ xây trường học, hệ thống xe buýt miễn phí, phát tiền cho người nghèo.

Riêng tại Hồ Nam, số tiền ông quyên góp trong giai đoạn 1980-1995 đã vượt 47 triệu NDT. Đến năm 2003, sau khi phẫu thuật chữa đục thủy tinh thể cho bản thân, ông khởi xướng chiến dịch “Ánh sáng yêu thương”, mổ mắt miễn phí cho người nghèo trên khắp Trung Quốc.

Hơn 200.000 người đã được ông giúp khôi phục thị lực. Câu nói để đời của ông không vang lên trong phòng họp hay sàn chứng khoán mà trong một buổi tiệc từ thiện năm 2010: “Một người qua đời mà còn nắm giữ khối tài sản khổng lồ là điều đáng hổ thẹn.

Tôi không muốn nhắm mắt trong sự hổ thẹn đó”. Trong buổi tiệc hôm ấy, Dư Bành Niên gây chấn động khi tuyên bố sẽ hiến tặng toàn bộ khối tài sản 93 tỷ đô la Hồng Kông cho xã hội thông qua một quỹ ủy thác.

Ông lý giải: “Nếu con cái giỏi hơn tôi, chúng chẳng cần đến số tiền này. Còn nếu kém hơn, để lại chỉ là làm hại chúng”. Ông chọn an nghỉ tại Thâm Quyến – nơi sự nghiệp ông khởi sắc và cũng là nơi ông cho xây dựng Khách sạn Dư Bành Niên, công trình được mệnh danh là “khách sạn từ thiện đầu tiên trên thế giới”.

Năm 2015, Dư Bành Niên trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 93. Ông không để lại một xu để lại cho con cháu nhưng hàng trăm nghìn người trên khắp Trung Quốc, từ nông dân nghèo đến bệnh nhân mù lòa, đã lặng lẽ đến tiễn đưa ông.

Cho đến hôm nay, trường ông xây vẫn sáng đèn, xe buýt vẫn chạy, khẩu hiệu “Khôi phục ánh sáng không mất tiền, mau đến tìm Dư Bành Niên” vẫn còn in trên xe y tế lưu động. Người dân Trung Quốc gọi ông là “tỷ phú nhân ái”.