Giám đốc Cục phòng chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NABU), Semen Kryvonos, vừa lên tiếng chỉ trích quyết định mới của chính quyền liên quan đến việc kiểm soát cơ quan phòng chống tham nhũng. Quyết định này đã gây ra sự phẫn nộ trong công chúng Ukraine và làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng.

Ngày 22 tháng 7, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký thông qua luật thu hồi quyền tự chủ đối với NABU và Văn phòng Công tố Chống tham nhũng chuyên biệt (SAPO). Theo đó, Ukraine trao cho tổng công tố, vị trí do Tổng thống Zelensky bổ nhiệm, quyền kiểm soát chặt chẽ 2 cơ quan trên. Quy trình ký duyệt luật này được đánh giá là chóng vánh bất thường. Dự luật kiểm soát NABU và SAPO được quốc hội Ukraine đưa ra tại phiên họp sáng 22 tháng 7 và chỉ mất 2 tiếng để các nghị sĩ bỏ phiếu thông qua.

Ngay lập tức, công chúng Ukraine đã phẫn nộ và xuống đường biểu tình phản đối việc chính phủ Ukraine muốn kiểm soát cơ quan chống tham nhũng. Các đối tác phương Tây cũng bày tỏ quan ngại trước động thái trên của Kyiv. Để xoa dịu dư luận và đồng minh, ông Zelensky ngày 24 tháng 7 đã đề xuất dự luật khôi phục quyền tự chủ cho NABU và SAPO. Tuy nhiên, hình ảnh và uy tín của nhà lãnh đạo Ukraine đã bị tổn hại nghiêm trọng.

NABU và SAPO là 2 cơ quan chống tham nhũng độc lập được Ukraine thành lập từ năm 2014. Việc đặt các cơ quan trên dưới quyền kiểm soát của chính phủ dấy lên những lo ngại ông Zelensky có thể tác động đến quá trình điều tra và bao che những người thân cận.

Các nhà phân tích chính trị nhận định Ukraine đã tự làm khó mình, trong bối cảnh họ đang rất cần sự ủng hộ của phương Tây trong giai đoạn then chốt của cuộc xung đột với Nga.

Trong khi đó, tình hình chiến trường Ukraine vẫn đang diễn ra căng thẳng. Tổng thống Zelensky ngày 25 tháng 7 nói lực lượng Ukraine đang giao tranh căng thẳng với lực lượng Nga xoay quanh TP.Pokrovsk (tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine).

Tại cuộc họp Hội đồng Bảo an LHQ ngày 25 tháng 7, Đại sứ Mỹ Dorothy Shea đã thúc giục các quốc gia, trong đó nêu đích danh Trung Quốc, dừng xuất khẩu hàng hóa lưỡng dụng cho Nga. Washington cho rằng hoạt động xuất khẩu trên đã giúp Moscow phát triển công nghiệp và tăng cường năng lực tấn công Ukraine bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV).

Phó đại diện thường trực Trung Quốc tại LHQ Cảnh Sảng phản bác rằng Trung Quốc luôn kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất khẩu hàng lưỡng dụng, bao gồm xuất khẩu UAV.

Nga vừa công bố hình ảnh về cuộc không kích chính xác vào trụ sở quân đội Ukraine tại thành phố Kherson, trong đó có một cuộc họp quan trọng giữa các sĩ quan quân đội và đại diện của cảnh sát Ukraine. Hình ảnh từ thiết bị giám sát cho thấy quân đội Ukraine đã cố gắng di tản khỏi hiện trường, nhưng phương tiện vận chuyển của họ cũng đã bị lực lượng Nga phá hủy trong cuộc không kích.

Cuộc không kích này là một phần của chiến dịch quân sự mà Nga đang tiến hành tại Ukraine. Thành phố Kherson hiện do Kiev kiểm soát, và quân đội Nga đã gia tăng các chiến dịch tấn công tại các khu vực khác của Ukraine. Tại Pokrovske, quân đội Nga đã bắt đầu chiến dịch bao vây làng Rodynske, một vị trí then chốt của quân đội Ukraine.

Các nguồn tình báo cho biết các đơn vị Nga đã thành công trong việc chiếm đóng khu vực ngoại ô thành phố Pokrovske, tạo ra một mối đe dọa lớn đối với lực lượng Ukraine. Nếu Pokrovske và Rodynske thất thủ, quân đội Ukraine sẽ mất đi những tuyến đường hậu cần quan trọng trong khu vực này.

Quân đội Ukraine hiện đang đối mặt với một tình thế khó khăn khi các chiến dịch tấn công của quân đội Nga diễn ra đồng thời ở nhiều mặt trận. Trong bối cảnh này, chuyên gia Mỹ Martin Armstrong nhận định rằng các quốc gia NATO khó có thể chấp nhận thất bại của Ukraine. Nhiều dấu hiệu hiện nay cho thấy khối này đã xem xét khả năng can thiệp quân sự trực tiếp vào cuộc chiến với Nga.

Ông Armstrong cho rằng NATO có thể sử dụng lý do tương tự như trong cuộc can thiệp vào Kosovo năm 1999, khi các quốc gia phương Tây đưa quân vào để ngăn chặn thảm họa nhân đạo. Tuy nhiên, việc can thiệp quân sự trực tiếp vào Ukraine có thể sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng và phức tạp.

Cùng lúc, báo chí Ukraine tiết lộ một kế hoạch nhằm vào Tổng thống Volodymyr Zelensky ngay trong nước. Sau khi ông Zelensky ký thông qua dự luật gây tranh cãi, trao quyền kiểm soát hai cơ quan chống tham nhũng hàng đầu cho Tổng Công tố vào ngày 23/7, cuộc biểu tình quy mô lớn đã nổ ra tại Kiev.

Hàng nghìn người dân đã đổ xuống đường yêu cầu hủy bỏ hoàn toàn đạo luật này và yêu cầu từ chức của các quan chức thân cận với Tổng thống Zelensky. Trước sức ép lớn, ông Zelensky đã quyết định rút lại các sửa đổi gây tranh cãi.

Tuy nhiên, các quan chức châu Âu cảnh báo rằng đạo luật mới có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự hỗ trợ tài chính mà Ukraine nhận được từ các tổ chức quốc tế và làm tổn hại đến tiến trình gia nhập Liên minh châu Âu của Ukraine.

Trang tin Strana của Ukraine tiết lộ rằng các tổ chức đứng sau các cuộc biểu tình phản đối việc đặt NABU dưới quyền kiểm soát của Tổng công tố viên đã chuẩn bị công bố ‘một loạt các vụ tham nhũng đặc biệt ấn tượng’ mà NABU đã điều tra đối với những người trong vòng thân cận của ông Zelensky.

Trong bối cảnh tình hình tại Ukraine ngày càng trở nên phức tạp, cộng đồng quốc tế đang密切 theo dõi diễn biến của tình hình. Các bên liên quan cần tìm kiếm giải pháp hòa bình và thỏa hiệp để giải quyết các vấn đề đang tồn tại.

Trong một diễn biến quân sự mới đây, Nga đã triển khai module lập kế hoạch và hiệu chỉnh thế hệ mới cho đạn phản lực dẫn đường trong cuộc tấn công tầm xa vào các mục tiêu tại Kharkiv. Đây là lần đầu tiên Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga sử dụng loại đạn UMBP-5 thế hệ mới, nổi bật với khả năng bay lượn lên đến hơn 200 km.

Văn phòng Công tố khu vực Kharkiv đã xác nhận việc sử dụng loại đạn này trong cuộc tấn công gần đây. Các nguồn tin địa phương cho biết rằng đạn lượn đã bắn trúng một số công trình ở trung tâm thành phố, và hình ảnh về hậu quả của cuộc tấn công đã được đăng tải trên các phương tiện truyền thông.

Phía Nga cho biết mục tiêu của cuộc tấn công là các kho đạn dược hoặc xưởng sản xuất máy bay không người lái. Tuy nhiên, chính quyền Ukraine lại tuyên bố rằng trận oanh kích được thực hiện nhằm vào một doanh nghiệp dân sự.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã lên tiếng về tình hình, cho biết vụ tấn công nhằm vào một doanh nghiệp dân sự và lực lượng cứu hộ đang nỗ lực dập tắt đám cháy tại đó. Ông Zelensky cũng nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về việc cung cấp kịp thời các hệ thống phòng không tầm xa cho Ukraine từ phương Tây.

Về phần mình, phía Nga cáo buộc Ukraine thường xuyên thiết lập các kho đạn dược, cũng như xưởng sản xuất máy bay không người lái ngay gần các mục tiêu dân sự, hoặc trực tiếp trên những cơ sở đó. Ukraine đã thừa nhận rằng lực lượng vũ trang của họ hiện không có phương tiện để chống lại bom hàng không và đạn phản lực gắn module lập kế hoạch và hiệu chỉnh của Nga.

Trước tình hình này, Tổng thống Zelensky tiếp tục kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ Ukraine trong việc nâng cao năng lực phòng thủ, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột đang leo thang. Trong khi đó, phía Nga tiếp tục khẳng định rằng các hoạt động quân sự của họ nhằm vào các mục tiêu hợp pháp và phù hợp với luật pháp quốc tế.

Ngày 23-7, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lên tiếng về các cuộc biểu tình gần đây diễn ra ở nước này, cho biết giới lãnh đạo Ukraine đang lắng nghe tiếng nói của người dân. Ông Zelensky tuyên bố rằng trong vòng hai tuần tới, các cơ quan thực thi pháp luật và phòng chống tham nhũng của Ukraine sẽ trình bày một kế hoạch hành động chung nhằm tăng cường hệ thống tư pháp.

Thông tin trên được ông Zelensky công bố chỉ một ngày sau khi ông ký ban hành luật mới, bất chấp làn sóng biểu tình lớn chưa từng có kể từ khi xung đột với Nga bùng phát vào năm 2022. Dự luật gây tranh cãi này đã làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của hai cơ quan chống tham nhũng chủ chốt ở Ukraine, bao gồm Cục Chống Tham nhũng Quốc gia (NABU) và Văn phòng Công tố viên Chống Tham nhũng Đặc biệt (SAPO).

Người biểu tình lo ngại rằng dự luật mới có thể làm suy yếu quyền lực và tính độc lập của NABU và SAPO. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến nỗ lực chống tham nhũng ở Ukraine mà còn làm giảm niềm tin của công chúng vào khả năng của chính phủ trong việc tạo ra một môi trường công bằng và minh bạch. Tổng thống Zelensky đã lên tiếng trấn an người dân, khẳng định rằng tất cả các bên liên quan đều đang lắng nghe tiếng nói của người dân và hiểu rõ kỳ vọng của họ về một nền tư pháp được bảo đảm và hiệu quả.

Trước đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã có cuộc trao đổi với Tổng thống Zelensky về dự luật gây tranh cãi này. Bà von der Leyen bày tỏ quan ngại sâu sắc về những tác động tiêu cực mà dự luật có thể gây ra đối với hệ thống tư pháp và nỗ lực chống tham nhũng của Ukraine. Người phát ngôn Ủy ban châu Âu Guillaume Mercier cho biết bà von der Leyen đã đề nghị chính phủ Ukraine giải trình về dự luật và nhấn mạnh rằng tôn trọng pháp quyền và chống tham nhũng là những nguyên tắc cốt lõi của Liên minh châu Âu.

Ủy ban châu Âu luôn coi trọng việc hỗ trợ Ukraine trong việc thực hiện các cải cách cần thiết để đáp ứng các tiêu chuẩn của Liên minh châu Âu, bao gồm cả trong lĩnh vực tư pháp và chống tham nhũng. Việc đảm bảo tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng như NABU và SAPO được xem là bước quan trọng trong việc củng cố niềm tin và thể hiện cam kết thực sự đối với công cuộc chống tham nhũng.

Trong bối cảnh hiện nay, dư luận Ukraine và quốc tế đang theo dõi sát sao các bước đi tiếp theo của chính phủ Ukraine. Việc tìm ra giải pháp cân bằng giữa nhu cầu cải tổ hệ thống tư pháp và đảm bảo tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng đang là thách thức lớn đối với chính phủ ông Zelensky.