Trong đợt lũ lịch sử vừa qua tại Nghệ An, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh đã thể hiện sự quyết đoán và điều hành kịp thời trong ba thời điểm vàng, giúp ngăn chặn thương vong và giảm thiểu thiệt hại cho người dân.

Trước bão số 3, vào ngày 22-7, ông Lê Hồng Vinh đã yêu cầu xả rút bớt nước trong hồ thủy điện Bản Vẽ, giúp hồ có thêm dung tích để đón lũ. Sự chỉ đạo kịp thời này đã giúp ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm kịch tại tỉnh Nghệ An. Ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, cho biết: ‘Chúng tôi nhận được lệnh xả, phải xả rút bớt nước trong lòng hồ. Thời điểm ấy, nước trong lòng hồ còn thấp, cách cao độ mức nước đón lũ 2-3 m.’

Việc xả nước này đã giúp hồ thủy điện Bản Vẽ có thêm dung tích để hứng nước lũ dữ về trong đêm. Gần 24 giờ đêm 22-7, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký thông báo hỏa tốc, yêu cầu các xã có thể bị ảnh hưởng khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Hơn 14 xã ở khu vực thủy điện Bản Vẽ nhận được công văn hỏa tốc liền triển khai sơ tán người dân đến nơi an toàn.

Sáng 23-7, ông Vinh cùng đoàn công tác của tỉnh vượt gần 150 km lên xã miền núi Con Cuông kiểm tra thực tế, chỉ đạo thủy điện Bản Vẽ giảm lưu lượng xả xuống 4.000 m3/s để không trôi bản làng. Rất may, từ trưa 23-7, ở nước Lào và thượng nguồn, trời mưa nhỏ dần, lượng nước lũ đổ về thủy điện Bản Vẽ giảm xuống, không còn uy hiếp đập thủy điện.

Sự quyết đoán và đúng thời điểm của Chủ tịch tỉnh Nghệ An đã cứu cho khu vực hạ lưu rất nhiều. Ông Hùng nói: ‘Lúc đó, tỉnh trực tiếp chỉ đạo vận hành hồ sát từng giây, từng phút. Lúc 5 giờ sáng, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo trực tiếp giảm xả lũ để cứu người dân phía dưới và chỉ được xả tối đa 5.000 m3/s, tức cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.’

Ông Nguyễn Trường Thành, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh văn phòng Chỉ huy phòng, chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, cho rằng nếu không điều hành thủy điện Bản Vẽ cắt lũ kịp thời, nước lũ đổ về hạ nguồn sẽ cực kỳ lớn và tình hình ngập lũ ở hạ lưu sẽ rất căng thẳng. Lãnh đạo Sở Công Thương Nghệ An cũng cho rằng nếu không có sự phối hợp kịp thời, thì với quy mô trận lũ vừa qua, nguy cơ xảy ra thảm kịch rất lớn.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nói: ‘Chúng tôi đã cố gắng chỉ đạo điều hành để giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản cho người dân, để bà con nhân dân có cuộc sống ổn định.’ Ông Vinh cũng cho rằng cơ bản nhất là điều hành, chỉ đạo điều tiết kịp thời; phải từ cơ sở khoa học dựa trên số liệu chứ không theo ý chí cá nhân.

Có ba nhịp, ba thời điểm vàng để đưa ra quyết định rút bớt nước trong lòng hồ trước khi bão vào, điều tiết xả lũ hồ thủy điện, chỉ đạo sơ tán nhân dân vùng dưới lòng hồ thủy điện kịp thời. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho rằng những quyết định này là dựa trên số liệu khoa học và thông tin báo cáo kịp thời mưa lũ của bộ đội biên phòng ở biên giới.

Thủ tướng Chính phủ vừa có chỉ đạo khẩn cấp nhằm ứng phó với tình hình mưa lũ nghiêm trọng tại tỉnh Nghệ An và các khu vực lân cận sau cơn bão số 3. Theo báo cáo, cơn bão đã gây ra mưa lớn tại vùng núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, với lượng mưa phổ biến từ 120-200mm, và nhiều nơi trên 300mm trong vòng 24 giờ qua.

Hiện tượng mưa lớn này cũng đang diễn ra trên thượng nguồn sông Cả thuộc lãnh thổ Lào. Lưu lượng nước về hồ thủy điện Bản Vẽ đang ở mức rất cao, với lưu lượng lũ đến hồ lúc 22h45 ngày 22/7 là 10.044 m3/s, vượt qua lưu lượng lũ thiết kế 7.770 m3/s. Mực nước thượng lưu hồ đang tăng nhanh và có nguy cơ vượt quá mực nước cho phép vào sáng ngày 23/7.

Nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các sườn dốc, ven sông suối và ngập lụt sâu tại các khu vực thấp trũng là rất cao. Để ứng phó với tình hình này, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An báo cáo tình hình với Ban Thường vụ Tỉnh ủy và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo triển khai các biện pháp cần thiết bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân và an toàn cho các công trình đê điều, hồ đập thủy lợi, thủy điện trên địa bàn, đặc biệt là đập thủy điện Bản Vẽ.

Tỉnh Nghệ An cần chủ động xây dựng các phương án bảo đảm an toàn cho dân cư để sẵn sàng triển khai khi tình hình trở nên nghiêm trọng hơn. Thủ tướng cũng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương theo dõi sát diễn biến tình hình mưa lũ, phối hợp chặt chẽ với địa phương để chỉ đạo công tác phòng, chống lũ và bảo vệ an toàn đê điều, hồ đập.

Bộ Quốc phòng và Bộ Công an được giao chỉ đạo Quân khu 4 và các lực lượng đóng trên địa bàn chủ động phối hợp với địa phương để triển khai lực lượng, phương tiện và vật tư cần thiết tại các khu vực trọng điểm có nguy cơ cao xảy ra sự cố. Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được yêu cầu tổ chức theo dõi, giám sát và dự báo tình hình mưa lũ để hỗ trợ công tác chỉ đạo điều hành ứng phó với mưa lũ.

Ngoại trừ tỉnh Nghệ An, tại tỉnh Hưng Yên, cũng đã xảy ra hiện tượng tràn bờ tại khu vực cống Cù Là, xã Hồng Vũ do ảnh hưởng của bão số 3. 42 hộ dân trong khu vực đã được di dời đến nơi an toàn. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hưng Yên đã huy động 120 cán bộ, chiến sĩ tham gia công tác khắc phục.