Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc vừa đề xuất một giải pháp nhằm thu hút nhân lực công nghệ thông tin và thúc đẩy chuyển đổi số trong bộ máy công quyền. Theo ông, để giải quyết thách thức về thiếu hụt nhân sự công nghệ thông tin trong các cơ quan nhà nước, cần nghiên cứu và áp dụng mức lương lên đến 200% cho cán bộ công nghệ thông tin. Ông cho rằng, hiện nay, chuyển đổi số đang là yêu cầu cấp thiết, nhưng nhiều cơ quan nhà nước gặp khó khăn trong việc này do thiếu người vận hành chuyên trách.

Nguyên nhân sâu xa của vấn đề này, theo Phó Thủ tướng, là do chế độ đãi ngộ cho nhân sự công nghệ thông tin trong khu vực công chưa tương xứng, không đủ sức thu hút và cạnh tranh với khu vực tư nhân. Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ông nêu ý kiến rằng cần có những cơ chế đặc thù để thu hút và giữ chân nhân tài công nghệ thông tin. Ông cũng cho biết, tại nhiều cơ quan nhà nước, mặc dù đã có máy tính, kết nối mạng và phần mềm, nhưng thiếu nhân sự chuyên trách công nghệ để vận hành và cập nhật hệ thống.

Tình trạng thiếu nhân lực công nghệ thông tin cũng được phản ánh trong lĩnh vực giáo dục. Giảng viên Trịnh Thị Mỹ Linh, Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết rằng sinh viên tốt nghiệp ngành khoa học và công nghệ ở trường Bách Khoa hiếm khi xin việc tại các cơ quan nhà nước do mức lương thấp và chưa xứng đáng với công sức bỏ ra trong 4 năm nghiên cứu và học tập.

Ngược lại, các công ty tư nhân đang có khả năng thu hút nhân sự công nghệ thông tin với mức lương cạnh tranh. Chị Đỗ Thị Ngọc Hoa, Trưởng phòng quản lý nhân sự của Công ty cổ phần Thương mại Máy tính An Phát, cho biết rằng mức lương cơ bản của sinh viên mới ra trường sau khi thử việc là từ 15 triệu đồng/tháng, cộng thêm phần trăm thưởng sản phẩm. Công ty cũng cung cấp chế độ đãi ngộ tốt, bao gồm tham gia các khóa đào tạo nâng cao và cơ hội thăng lương, thăng chức.

Theo các chuyên gia, nhân lực chất lượng cao không chỉ là nền tảng cho kinh tế số mà còn là yếu tố quyết định cho sự hiện đại hóa bộ máy hành chính. Vì vậy, đã đến lúc cần có cơ chế đãi ngộ đặc thù và lộ trình nghề nghiệp rõ ràng để người trẻ dám chọn và dám cống hiến cho khu vực công. Việc áp dụng mức lương hấp dẫn và chế độ đãi ngộ tốt sẽ giúp thu hút và giữ chân nhân tài, từ đó thúc đẩy chuyển đổi số và hiện đại hóa bộ máy công quyền.

Nhìn chung, để thu hút và giữ chân nhân tài công nghệ thông tin, cần có sự thay đổi trong chính sách đãi ngộ và phát triển nghề nghiệp. Các cơ quan nhà nước cần có cơ chế linh hoạt và cạnh tranh để thu hút nhân lực chất lượng cao, đồng thời tạo điều kiện cho họ phát triển sự nghiệp và cống hiến cho sự phát triển của đất nước.

Cử tri nhiều tỉnh thành đề nghị xây dựng mức lương khởi điểm cho bác sĩ cao hơn các ngành khác, do thời gian đào tạo cũng như được hành nghề lâu hơn. Đề xuất được cử tri nêu trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Lý do là đội ngũ y bác sĩ phải trải qua thời gian đào tạo dài 6 năm, sau đó còn cần thêm 12 tháng thực hành tại các cơ sở y tế mới được cấp phép hành nghề. Hiện nay, với mức lương cơ sở 2.340.000 đồng, một bác sĩ mới ra trường làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập chỉ nhận được khoảng 7 triệu đồng mỗi tháng (đã bao gồm phụ cấp ưu đãi nghề 40%, chưa trừ các khoản bảo hiểm). Con số này được đánh giá là chưa tương xứng với thời gian đào tạo và áp lực công việc của ngành y.

Bộ Y tế cũng thừa nhận mức phụ cấp hiện tại quá thấp và không còn phù hợp với tình hình kinh tế, đời sống hiện tại. Trong khi lương cơ sở đã được điều chỉnh tăng 8 lần trong 13 năm qua, các khoản phụ cấp vẫn áp dụng theo quyết định ban hành từ năm 2011 mà không có sự điều chỉnh tương ứng.

Thực tế, nhiều bác sĩ trực và phẫu thuật viên đã phản ánh mức phụ cấp hiện tại không xứng đáng với khối lượng công việc và công sức của họ. Mức phụ cấp trực 24/24 là 115.000 đồng/người/phiên trực, hỗ trợ tiền ăn 15.000 đồng/người/phiên trực đối với bệnh viện hạng một, hạng đặc biệt. Phụ cấp ca mổ loại đặc biệt là 280.000 đồng, ca mổ loại một 125.000 đồng cho phẫu thuật viên chính.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết ngành đang đề xuất xếp lương bậc 2 cho các chức danh bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng, dược sĩ khi tuyển dụng. Bộ cũng đang xây dựng Nghị định về phụ cấp ưu đãi theo nghề và Nghị định quy định phụ cấp đặc thù, phụ cấp chống dịch, hỗ trợ nhân viên y tế thôn bản.

Đề xuất mới được lấy ý kiến hồi tháng 4 cho thấy tiền phụ cấp trực, mổ của bác sĩ bệnh viện công có thể tăng gần gấp ba lần. Phụ cấp cho phẫu thuật viên chính hoặc bác sĩ gây mê chính sẽ tăng từ 280.000 đồng lên 790.000 đồng. Phụ cấp trực vào ngày nghỉ cuối tuần sẽ bằng 1,3 lần, còn vào ngày lễ, Tết sẽ bằng 1,8 lần mức thông thường.

Về phụ cấp thâm niên, Bộ Y tế giải thích rằng chế độ này đã được bãi bỏ theo Nghị quyết 27/2018 của Ban Chấp hành Trung ương nhằm đảm bảo tương quan tiền lương giữa các ngành.

Ngoài vấn đề lương bổng, cử tri còn kiến nghị đưa bác sĩ mới tốt nghiệp về xã thực hiện nghĩa vụ khám chữa bệnh ít nhất hai năm trước khi được nhận nhiệm vụ ở các cơ sở khác. Đối với đề xuất này, Bộ trưởng Lan cho biết sẽ nghiên cứu để đưa ra chính sách phù hợp.

Đề xuất tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/1/2026 đang nhận được sự quan tâm rộng rãi từ cả người lao động và doanh nghiệp. Mới đây, Bộ Nội vụ đã có tờ trình dự thảo nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, trong đó đề xuất tăng lương tối thiểu 7,2% so với mức hiện hành.

Nếu được thông qua, mức lương tối thiểu mới sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2026. Đối với người lao động tại vùng I, mức lương tối thiểu dự kiến sẽ khoảng 6 triệu đồng/tháng, cao hơn mức quy định hiện hành gần 1 triệu đồng. Chị Đỗ Thị Lan, một người lao động tại xã An Khánh, Hà Nội, cho biết nếu tính cả làm thêm và phụ cấp, thu nhập của chị hiện tại dao động từ 8 đến 10 triệu đồng/tháng. Việc tăng lương tối thiểu được chị Lan và nhiều người lao động khác hoan nghênh, bởi lương tăng sẽ kéo theo các khoản phụ cấp tính theo lương tăng, giúp cải thiện thu nhập thực tế.

Tuy nhiên, không chỉ người lao động hưởng lợi, việc tăng lương tối thiểu vùng cũng đặt ra những thách thức cho doanh nghiệp. Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) ủng hộ việc tăng lương tối thiểu nhưng cũng bày tỏ quan ngại về mức tăng 7,2%, tương đương từ 250.000 đồng đến 350.000 đồng tùy từng vùng. Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI, cho rằng mức tăng này khá cao và người sử dụng lao động sẽ phải nỗ lực rất nhiều để đáp ứng.

Đại diện VCCI cũng cho biết mức tăng lương tối thiểu này có thể khiến người sử dụng lao động phải điều tiết lại các hoạt động kinh doanh, tăng cường áp dụng khoa học công nghệ và nâng cao năng lực quản lý để đảm bảo các chỉ số phát triển của doanh nghiệp. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần duy trì và bảo vệ số lượng việc làm cũng như giữ chân người lao động có tay nghề.

Việc tăng lương tối thiểu không chỉ có tác động trực tiếp đến thu nhập của người lao động mà còn có ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Tiền lương là một trong những khoản chi phí quan trọng của doanh nghiệp, nhưng nếu được sử dụng hiệu quả, nó cũng có thể mang lại lợi ích tích cực. Người lao động sẽ cảm thấy hài lòng và gắn bó hơn với công việc nếu được trả lương công bằng và cạnh tranh, từ đó đẩy mạnh năng suất lao động và giảm thiểu tỷ lệ nghỉ việc.

Ông Hoàng Quang Phòng nhấn mạnh rằng giới sử dụng lao động hiểu được tầm quan trọng của việc tăng lương tối thiểu và sẵn sàng hợp tác để thực hiện chính sách này. Tuy nhiên, để chính sách có hiệu quả thực tế, cần có sự cân nhắc và tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo lợi ích của cả người lao động và doanh nghiệp.