Ở Cao Bằng, văn hóa tín ngưỡng của người Dao gắn liền với những bức tranh thờ linh thiêng, phản ánh thế giới quan và nhân sinh quan của cộng đồng dân tộc này. Với lịch sử lâu đời và bản sắc văn hóa riêng biệt, người Dao đã tạo ra một hệ thống tín ngưỡng phong phú, trong đó tranh thờ đóng vai trò quan trọng.

Người Dao分為 hai ngành chính, Dao Đỏ và Dao Tiền, đều coi tranh thờ là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh. Họ tin rằng tranh thờ là cầu nối giữa thế giới trần gian và thế giới siêu nhiên, giúp họ kết nối với các vị thần và tổ tiên.

Tranh thờ của người Dao được chia thành hai loại: tranh thờ cúng hằng ngày và tranh sử dụng trong nghi lễ. Tranh thờ cúng hằng ngày được gọi là Tầu Kháng, chỉ được treo trên bàn thờ tổ tiên của những gia đình có vai trò trưởng họ. Bức tranh này gồm 72 hình, mô tả các vị thần và tổ tiên, trong đó có 5 vị thần cao nhất là Nhụn Hùng (Ngọc Hoàng), Sếnh Chiu (Thánh Chủ), Duần Xỉ (Nguyên Thủy Thiên Tôn), Lềnh Pu (Linh Bảo Thiên Tôn) và Tồ Ta (Đạo Đức Thiên Tôn).

Người Dao có quy định nghiêm ngặt về thờ cúng, những gia đình không phải trưởng họ không được treo tranh thờ. Bàn thờ của họ chỉ là một tấm ván kê cao ở góc phải của gian giữa, không treo tranh. Bàn thờ trưởng họ được làm bằng gỗ, trông như một ngôi nhà nhỏ, có mái và 4 cột kéo dài đến nền nhà.

Bên cạnh tranh thờ cúng hằng ngày, tranh thờ còn đóng vai trò quan trọng trong nghi lễ của người Dao. Nếu thiếu tranh thờ, nghi lễ cấp sắc, cúng giải hạn, đám tang không thể thực hiện. Trong nghi lễ cấp sắc, tranh thờ được treo để chứng tỏ sự hiện diện của các vị thần đến chứng kiến và công nhận nghi lễ.

Lễ cấp sắc của người Dao có các bậc như 3 đèn, 7 đèn, 9 đèn, 12 đèn. Bậc 3 đèn là lễ công nhận trưởng thành cho đàn ông người Dao. Từ bậc 7 đèn trở lên là lễ cấp sắc cho người thụ lễ được công nhận là thầy. Trong lễ cấp sắc, người Dao sử dụng các bộ tranh Hành Phây, Tồm Toòng, tranh Xiền nghè, Xiền tào. Các bức tranh này được treo theo thứ tự và có ý nghĩa riêng.

Tranh thờ được coi là báu vật trong mỗi gia đình người Dao, được cất giữ cẩn thận và chỉ được sử dụng trong những dịp lễ. Với người Dao, bộ tranh thờ như một ‘lá bùa hộ mệnh’ cho gia đình, dòng họ và giúp họ có thể kết nối với thế giới siêu nhiên.

Ứng xử của những người thầy cúng và người sở hữu tranh thờ luôn tuân thủ các nguyên tắc phong tục; họ tỉ mỉ, cẩn trọng, thực hiện các kiêng kị theo truyền thống. Tất cả những điều này cho thấy có sự tôn kính đặc biệt của người Dao đối với tranh thờ và điều đó cũng thể hiện tính thiêng của tranh thờ trong sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người Dao.

Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong đời sống hàng ngày của con người đã trở nên phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ. Một nghiên cứu gần đây của Common Sense Media cho thấy hơn 70% thanh thiếu niên Mỹ đang sử dụng AI như một người bạn đồng hành, đặt ra những câu hỏi về sự phát triển nhận thức và tâm lý xã hội của thế hệ lớn lên cùng AI.

Kayla Chege, một học sinh 15 tuổi tại bang Kansas, thường xuyên sử dụng ChatGPT để hỏi về các vấn đề thường ngày, từ gợi ý mua sắm đến lập kế hoạch tổ chức sinh nhật. Cô khẳng định không dùng AI để gian lận trong học tập mà chỉ tận dụng chatbot cho các câu hỏi đời thường. Tuy nhiên, cô cũng thừa nhận AI đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mình.

Nghiên cứu của Common Sense Media dựa trên khảo sát hơn 1.000 thiếu niên trên toàn nước Mỹ cho thấy AI đang được sử dụng không chỉ như công cụ hỏi đáp mà còn là nơi tìm kiếm lời khuyên, cảm xúc và sự đồng hành. 31% teen được hỏi cho biết họ cảm thấy những cuộc trò chuyện với AI ‘thỏa mãn bằng hoặc hơn’ so với việc nói chuyện với bạn bè ngoài đời.

Với nhiều thiếu niên, sự hấp dẫn của AI nằm ở việc nó luôn sẵn sàng, không phán xét và mang lại cảm giác được thấu hiểu. Tuy nhiên, chính sự lý tưởng đó lại khiến nhiều chuyên gia lo ngại về việc trẻ em mất dần niềm tin vào bản thân trong việc đưa ra quyết định.

Giáo sư Eva Telzer, chuyên ngành tâm lý và thần kinh học tại Đại học North Carolina, cho biết trẻ em từ 8 tuổi đã bắt đầu sử dụng AI sinh ngữ. Bà cũng phát hiện rằng nhiều teen đang dùng AI không chỉ để học hay giải trí, mà còn để khám phá bản sắc giới tính, tìm sự gắn kết cảm xúc.

Nhiều nền tảng AI hiện không có kiểm soát độ tuổi hiệu quả, dễ tạo ra nội dung độc hại, tình dục hoặc lời khuyên nguy hiểm. Một số chatbot còn nuông chiều cảm xúc, khiến giới trẻ mất dần khả năng tự quyết và tư duy phản biện.

Theo ông Michael Robb, trưởng nhóm nghiên cứu của Common Sense Media, những phát hiện từ khảo sát mới là một hồi chuông cảnh tỉnh dành cho phụ huynh, nhà trường và các nhà hoạch định chính sách. ‘Common Sense Media’ hoàn toàn bất ngờ trước mức độ phổ biến của AI trong đời sống giới trẻ,’ Robb nói.

Tóm lại, việc sử dụng AI như một người bạn đồng hành trong giới trẻ đang trở nên phổ biến, đặt ra những câu hỏi về sự phát triển nhận thức và tâm lý xã hội của thế hệ lớn lên cùng AI. Cần có những biện pháp để kiểm soát và hướng dẫn việc sử dụng AI trong giới trẻ, nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh và an toàn cho thế hệ tương lai.

Cho thuê tài chính đang nổi lên như một giải pháp huy động vốn linh hoạt và hiệu quả cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc những doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng máy móc, thiết bị nhưng không có đủ tài sản thế chấp để vay ngân hàng. Thay vì phải bỏ ra một khoản tiền lớn để mua tài sản hoặc thế chấp tài sản có giá trị để vay vốn, doanh nghiệp có thể sử dụng hình thức cho thuê tài chính.

Hình thức cho thuê tài chính cho phép doanh nghiệp tiếp cận máy móc, thiết bị cần thiết mà không cần phải sở hữu tài sản ngay từ đầu. Thay vào đó, doanh nghiệp chỉ cần đề xuất danh mục máy móc, nhà cung cấp và mục đích sử dụng cho công ty tài chính. Sau đó, công ty tài chính sẽ mua tài sản và cho doanh nghiệp thuê lại với lãi suất tương đương với khoản vay trung và dài hạn. Ưu điểm của hình thức này là doanh nghiệp không cần phải có tài sản thế chấp và có thể sở hữu tài sản sau khi hoàn thành hợp đồng thuê.

Công ty Chứng nhận và kiểm định VinaControl là một điển hình về việc tận dụng lợi ích của hình thức cho thuê tài chính. Ông Đỗ Thịnh Thắng, Giám đốc Công ty Chứng nhận và kiểm định VinaControl, cho biết rằng thay vì đầu tư hàng chục tỷ đồng vào máy móc, thiết bị, công ty chỉ cần đề xuất danh mục máy móc và mục đích sử dụng để công ty tài chính mua và cho thuê lại. Sau 3-5 năm trả gốc và lãi, công ty sẽ sở hữu tài sản mà không cần phải có tài sản thế chấp như khi vay vốn ngân hàng.

Tuy nhiên, thị trường cho thuê tài chính tại Việt Nam vẫn chưa phát triển mạnh mẽ do một số hạn chế. Ông Nguyễn Thiều Sơn, Tổng Giám đốc Công ty Cho thuê tài chính BIDV SuMi-Trust, cho rằng quy định của Ngân hàng Nhà nước về việc các công ty tài chính chỉ được vay ngân hàng thương mại dưới 12 tháng là một hạn chế. Điều này khiến các công ty cho thuê tài chính khó khăn trong việc mở rộng và phát triển hoạt động của mình.

Ông Sơn cũng đề xuất rằng cần thiết phải mở kênh phát hành trái phiếu cho các công ty cho thuê tài chính để giúp họ đa dạng hóa nguồn vốn và phát triển hoạt động kinh doanh. Đồng thời, ông Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn Cầu, cho rằng chương trình leasing rất phổ biến tại các nước tiên tiến nhưng chưa phổ biến tại Việt Nam do thiếu sự tin tưởng giữa hai bên: bên cho thuê và bên đi thuê.

Nếu Việt Nam phát triển thị trường cho thuê tài chính tương xứng với tiềm năng, có thể thành lập 400 công ty cho thuê tài chính và mở rộng quy mô dư nợ lên 300-500 ngàn tỷ đồng sau 5 năm. Khi đó, dịch vụ cho thuê tài chính sẽ trở thành kênh tiếp sức mạnh mẽ cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc phát triển thị trường cho thuê tài chính cũng đòi hỏi sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan quản lý, ngân hàng và các công ty tài chính.

Cho thuê tài chính không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận được với máy móc, thiết bị cần thiết mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn vốn và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh. Do đó, việc thúc đẩy sự phát triển của thị trường cho thuê tài chính tại Việt Nam là rất cần thiết để hỗ trợ sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp.