Trong bối cảnh khủng hoảng nhân đạo đang leo thang tại Gaza, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhấn mạnh rằng việc cứu đói là nhiệm vụ cấp bách nhất ở khu vực này. Phát biểu bên cạnh Thủ tướng Anh Keir Starmer tại khu nghỉ dưỡng golf Turnberry ở Scotland vào ngày 28.7, ông Trump cho biết Mỹ đã cung cấp 60 triệu USD viện trợ nhân đạo và kêu gọi các quốc gia khác cùng chung tay hỗ trợ.

Cùng ngày, Bộ Y tế Gaza thông báo đã ghi nhận ít nhất 14 trường hợp tử vong vì đói và suy dinh dưỡng trong vòng 24 giờ trước đó. Điều này nâng tổng số ca tử vong do thiếu lương thực lên 147, trong đó có 88 trẻ em, với phần lớn các trường hợp này xảy ra chỉ trong vài tuần gần đây.

Israel đã cắt toàn bộ nguồn cung cấp vào Gaza từ đầu tháng 3 và chỉ nới lỏng một phần với các hạn chế mới từ tháng 5. Tuyên bố của ông Trump về việc cứu đói ở Gaza trái ngược hoàn toàn với phát biểu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại một hội nghị thượng đỉnh ở Jerusalem vào ngày 27.7. Ông Netanyahu phủ nhận việc Israel áp dụng chính sách gây đói ở Gaza, gọi đó là một lời dối trá trắng trợn.

Israel khẳng định tuân thủ luật pháp quốc tế nhưng nhấn mạnh cần phải ngăn chặn viện trợ rơi vào tay phiến quân, đồng thời đổ lỗi cho Hamas về tình cảnh khổ cực của người dân Gaza. Cuộc xung đột nổ ra sau khi Hamas tấn công miền nam Israel vào tháng 10.2023, làm 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ hơn 250 con tin theo thống kê của Israel.

Các đòn trả đũa của Israel đã khiến gần 60.000 người Palestine thiệt mạng, đa số là dân thường, biến Gaza thành đống đổ nát và khiến gần như toàn bộ 2 triệu dân phải di tản. Tình hình tại Gaza đang trở nên ngày càng nghiêm trọng, đòi hỏi sự can thiệp và hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế.

Cuộc khủng hoảng thực phẩm tại Dải Gaza đang diễn ra với mức độ nghiêm trọng chưa từng có. Người dân ở khu vực này đang phải đối mặt với tình trạng thiếu ăn trầm trọng, thậm chí có những trường hợp ngất xỉu vì đói. Philippe Lazzarini, người đứng đầu Cơ quan Cứu trợ và Hành động của Liên Hợp Quốc cho Người tị nạn Palestine (UNRWA), đã miêu tả tình hình này là “cuộc khủng hoảng thực phẩm nghiêm trọng ảnh hưởng đến tất cả mọi người”.

Ông Lazzarini cho biết nhân viên y tế tuyến đầu của UNRWA hiện chỉ có thể sống nhờ vào một bữa ăn ít ỏi mỗi ngày. Các nhân viên y tế tại Gaza đang ngày càng kiệt sức và thường xuyên ngất xỉu ngay tại chỗ làm vì đói. Bác sĩ Mohammed Abu Selmia, Giám đốc Bệnh viện al-Shifa ở Gaza City, cũng đã chia sẻ về tình hình nghiêm trọng này. Ông nói rằng đã có nhiều lần y bác sĩ ngất xỉu vì đói ngay trong phòng mổ.

Cơ quan y tế địa phương đã báo cáo rằng 45 người đã chết đói ở Gaza trong 4 ngày qua. Số người chết đói này đang tiếp tục tăng lên sau khi Israel siết kiểm soát nguồn viện trợ nhân đạo từ bên ngoài. Thực phẩm đang trở nên khan hiếm và tình hình đang trở nên nghiêm trọng. UNRWA cũng cho biết cứ 5 trẻ em ở khu vực Gaza City lại có một trẻ bị suy dinh dưỡng. Người dân ở Gaza giờ không còn sống mà cũng chưa chết hẳn. Họ đã trở thành những xác sống đi lại vật vờ.

Ông Lazzarini cảnh báo rằng nạn đói đang âm thầm lan rộng ở Gaza vì các cơ chế nhân đạo đã sụp đổ. Khả năng tiếp cận thực phẩm và chăm sóc y tế một cách an toàn cho dân thường đã gần như biến mất. Hàng trăm người đã thiệt mạng vì hỏa lực Israel hoặc bị cướp bóc khi tìm đường đến các điểm viện trợ thực phẩm. Ông Lazzarini kêu gọi cho phép các cơ quan nhân đạo được đưa viện trợ đến Dải Gaza mà không bị cản trở hay gián đoạn.

Ông cho biết UNRWA hiện có số lượng hàng viện trợ tương đương 6.000 xe tải chở thực phẩm và thiết bị y tế tại Jordan và Ai Cập, nhưng không thể tiếp cận khu vực do các biện pháp hạn chế của Israel. UNRWA đang nỗ lực để cung cấp viện trợ cho người dân Gaza, nhưng tình hình đang trở nên ngày càng khó khăn.

Cuộc chiến tại Gaza đã kéo dài gần hai năm, nhưng mọi nỗ lực hòa bình đều thất bại. Niềm hy vọng vừa nhen nhóm về thỏa thuận ngừng bắn đang dần tan biến sau khi nỗ lực đàm phán mới nhất ở Doha sụp đổ. Tình hình tại Gaza đang trở nên ngày càng nghiêm trọng và cần có sự can thiệp khẩn cấp từ cộng đồng quốc tế.

Quân đội Israel thông báo sẽ tiến hành một “gián đoạn chiến thuật” trong hoạt động chiến đấu vì mục đích nhân đạo, bắt đầu từ Chủ nhật. Theo đó, các hoạt động quân sự sẽ bị tạm ngừng từ 10 giờ sáng đến 8 giờ tối (07:00-17:00 GMT) tại các khu vực al-Mawasi, Deir el-Balah và Gaza City.

Thông báo trên được đưa ra trong bối cảnh tình hình xung đột tại Dải Gaza đang diễn ra ác liệt. Tuy nhiên, hoạt động quân sự của Israel tại Gaza vẫn tiếp tục diễn ra. Lực lượng Israel đã giết ít nhất 15 người Palestine trong các cuộc tấn công vào Gaza từ đầu giờ ngày Chủ nhật.

Đây là một diễn biến đáng lo ngại, đặc biệt là sau khi số liệu thống kê cho thấy ít nhất 71 người thiệt mạng trong các cuộc tấn công của Israel vào ngày thứ Bảy. Trong số đó, có 42 người đang tìm kiếm viện trợ và 5 người Palestine khác chết vì đói. Tình hình nhân đạo tại Gaza đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Lực lượng Israel vẫn tiếp tục hoạt động quân sự tại Gaza, bất chấp thông báo về “gián đoạn chiến thuật”. Điều này đặt ra câu hỏi về tính hiệu quả của biện pháp tạm ngừng chiến đấu vì mục đích nhân đạo. Số phận của người dân Palestine tại Gaza vẫn còn nhiều bất ổn.

Một số liên kết cần được xem xét đối với những diễn biến tiếp theo liên quan đến xung đột ở Gaza.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa lên tiếng lên án việc các cơ sở của tổ chức này tại Gaza bị tấn công bởi Israel. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh nhiều nước phương Tây đang kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức tại Gaza. Tổng Thư ký Liên hợp quốc, ông Antonio Guterres, cũng bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về tình hình nhân đạo đang ngày càng 악화 tại Gaza sau hơn 21 tháng xung đột giữa Hamas và Israel.

Ông Guterres đã lên án sự xuống cấp nhanh chóng của các điều kiện nhân đạo tại Gaza và lấy làm tiếc về những báo cáo ngày càng tăng về tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em và người lớn tại khu vực này. Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên hợp quốc, ông Stephane Dujarric, cho biết những tuyến đường sống còn cuối cùng đang sụp đổ và tình hình tại Gaza đang trở nên nghiêm trọng hơn.

Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, cũng lên án vụ tấn công vào kho hàng chính của Tổ chức này tại Deir el-Balah và kêu gọi một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, không chỉ cần thiết mà còn là nhiệm vụ. Tuyên bố chung của các tổ chức quốc tế và các nước phương Tây kêu gọi ngừng bắn, trả tự do cho các con tin và cho phép hàng viện trợ rất cần thiết được lưu thông tự do vào Gaza.

Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc ước tính có khoảng 50.000 – 80.000 người đang ở trong khu vực khi lệnh sơ tán được ban hành. Lệnh mới nhất này đồng nghĩa với việc 87,8% lãnh thổ hiện đang nằm trong lệnh sơ tán hoặc nằm trong các khu vực quân sự hóa của Israel. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho việc cung cấp viện trợ nhân đạo và đảm bảo an toàn cho dân thường tại Gaza.

Trước tình hình đang diễn ra, cộng đồng quốc tế đang kêu gọi hành động khẩn cấp để giảm thiểu tình hình nhân đạo đang ngày càng 악화 tại Gaza. Các bên liên quan cần tuân thủ các nghĩa vụ của họ theo luật pháp quốc tế và tìm kiếm một giải pháp hòa bình để chấm dứt xung đột.