Trong bối cảnh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, nhiều ông lớn trong ngành công nghệ đã bắt đầu tận dụng AI để cải thiện và tối ưu hóa các hoạt động sản xuất của mình. Mới đây, Netflix đã chính thức công bố việc sử dụng AI trong quá trình sản xuất bộ phim khoa học viễn tưởng ‘The Eternaut’ (Nhà du hành vĩnh cửu) của Argentina. Đây là lần đầu tiên Netflix áp dụng công nghệ AI để tạo ra một cảnh quay trong bất kỳ chương trình truyền hình hoặc phim nào được sản xuất.

Cảnh quay được tạo ra bằng AI mô tả một đoạn phim về tòa nhà sụp đổ ở Buenos Aires, thủ đô của Argentina. Theo Giám đốc điều hành của Netflix, ông Ted Sarandos, việc sử dụng AI trong quá trình sản xuất đã giúp giảm thiểu đáng kể chi phí và thời gian cần thiết cho việc tạo ra cảnh quay này. Ông Sarandos cũng bày tỏ quan điểm rằng AI đại diện cho một cơ hội tuyệt vời để giúp các nhà sáng tạo làm phim và loạt phim tốt hơn, không chỉ về mặt chi phí mà còn về chất lượng và hiệu quả.

Không chỉ Netflix, Google cũng đang tích cực đầu tư vào năng lượng sạch để phục vụ cho các hoạt động của mình. Mới đây, Google đã ký một thỏa thuận mua 3 gigawatt (GW) từ thủy điện với Brookfield Asset Management trị giá 3 tỷ USD. Đây là thỏa thuận năng lượng sạch lớn nhất thế giới từ trước đến nay trong lĩnh vực thủy điện giữa doanh nghiệp và đối tác cung cấp điện. Theo thỏa thuận này, hai nhà máy thủy điện tại bang Pennsylvania sẽ được nâng cấp và tái cấp phép vận hành để đáp ứng các tiêu chuẩn mới về hiệu suất và môi trường.

Việc Google và các tập đoàn công nghệ lớn khác tăng tốc xây dựng trung tâm dữ liệu để phục vụ cho trí tuệ nhân tạo và các nền tảng điện toán đám mây đang diễn ra trong bối cảnh nhu cầu về điện năng tăng cao. Các trung tâm dữ liệu này tiêu tốn lượng điện năng khổng lồ để vận hành, và việc đầu tư vào năng lượng sạch như thủy điện là một bước đi quan trọng để giảm thiểu tác động môi trường của các hoạt động công nghệ.

Bên cạnh đó, Công ty FPT Smart Cloud và tổ chức Startup Island TAIWAN đã ký biên bản thỏa thuận hợp tác (MoU) chính thức. Mục tiêu của thỏa thuận này là tăng tốc tích hợp các giải pháp AI đến từ Đài Loan (Trung Quốc) vào hệ sinh thái doanh nghiệp Việt Nam. Sáng kiến này hướng đến việc rút ngắn thời gian thử nghiệm (PoC), đẩy mạnh triển khai thực tế và mở rộng quy mô dài hạn thông qua việc kết nối thế mạnh công nghệ của cả hai bên.

Một trong những trọng tâm được bàn thảo trong thỏa thuận hợp tác này là việc ứng dụng AI vào hiện đại hóa nhà máy từng bước trong ngắn hạn đến dài hạn. Sự kết hợp giữa công nghệ AI và các giải pháp đổi mới sáng tạo sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao hiệu suất và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Qua đó, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng tối đa lợi ích của công nghệ AI để phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu.

Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng điện gió ngoài khơi lớn nhất Đông Nam Á, với tổng công suất ước tính lên đến gần 600 GW. Bên cạnh đó, quốc gia này cũng sở hữu trữ lượng sinh khối dồi dào từ nông nghiệp và bức xạ mặt trời cao quanh năm ở khu vực miền Trung và miền Nam, tạo ra tiềm năng phát triển năng lượng sạch rất lớn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang nguồn năng lượng sạch đang gặp phải một số khó khăn.

Mặc dù có tiềm năng lớn, thị phần năng lượng tái tạo trong tổng mức năng lượng của quốc gia vẫn còn thấp. Số lượng các dự án đầu tư vào năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi và LNG, vẫn còn ít. Các chuyên gia nhận định rằng quá trình hiện thực hóa tiềm năng này đang bị chậm lại đáng kể. Quy hoạch điện VIII đã điều chỉnh mục tiêu phát triển mạnh điện gió ngoài khơi và điện khí LNG, nhưng đến nay chưa có dự án điện gió ngoài khơi nào được triển khai thực tế. Chỉ có 3 trong số 13 dự án LNG hiện hữu đang đúng tiến độ.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này đến từ ba “nút thắt” lớn: thiếu cơ chế giá điện rõ ràng và hấp dẫn; thủ tục đầu tư và phê duyệt dự án còn chồng chéo; và đặc biệt là khó khăn trong huy động vốn, cả vốn đầu tư ban đầu lẫn vốn vận hành dài hạn. Nếu không tháo gỡ các “nút thắt” này, rất khó để đạt được mục tiêu mà Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và cam kết Net Zero đặt ra.

TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính, nhận định rằng: “Dòng vốn này sẽ không tự chảy đến nếu không có hệ sinh thái tài chính xanh rõ ràng, cơ chế bảo lãnh tín dụng hợp lý và hành lang pháp lý minh bạch, ổn định lâu dài”. Ông cũng chỉ ra rằng việc chưa có bộ tiêu chí thống nhất đánh giá dự án xanh, chưa có thị trường trái phiếu xanh phát triển đầy đủ, cũng như thiếu cơ chế ưu đãi thuế – phí đang khiến dòng vốn xanh vẫn còn chảy chậm.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế khuyến nghị rằng Việt Nam cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý về tài chính xanh. Điều này có thể được thực hiện bằng cách ban hành tiêu chuẩn quốc gia về dự án xanh để các tổ chức tài chính có căn cứ thẩm định; tạo lập thị trường trái phiếu xanh với cơ chế ưu đãi về thuế, tín dụng và quy trình phát hành đơn giản; khuyến khích các ngân hàng thương mại phát triển sản phẩm tín dụng xanh thông qua hỗ trợ lãi suất, chia sẻ rủi ro từ quỹ bảo lãnh; và thành lập các quỹ tài chính xanh quốc gia để làm “vốn mồi”, thu hút thêm các nguồn lực từ khu vực tư nhân và quốc tế.

Trong bối cảnh dòng vốn quốc tế còn dè dặt, sự vào cuộc chủ động của các doanh nghiệp nhà nước hàng đầu như Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ là cú hích quan trọng. Với năng lực tài chính, uy tín quốc tế và vai trò trong ngành năng lượng, các doanh nghiệp này có thể làm “cầu nối tín nhiệm” giữa Chính phủ và nhà đầu tư quốc tế.

Việt Nam đã cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đồng thời đặt mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi và LNG thành trụ cột an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để biến các mục tiêu thành hiện thực, cần có những hành động cụ thể và quyết liệt ngay từ bây giờ.