Chính phủ Mỹ đã chính thức phê duyệt việc bán hệ thống tên lửa phòng không MIM-23 HAWK cho Ukraine, với giá trị hợp đồng lên đến 172 triệu đô la. Đây là lần đầu tiên Ukraine mua một hệ thống tên lửa phòng không trực tiếp từ Mỹ, dù hệ thống này không phải là mới.

Hợp đồng mua sắm bao gồm không chỉ hệ thống tên lửa mà còn các dịch vụ và công việc liên quan để đảm bảo khả năng chiến đấu của các tổ hợp đang hoạt động. Cần lưu ý rằng tất cả các tổ hợp MIM-23 HAWK của Mỹ đều đã ngừng hoạt động và cần được sửa chữa và phục hồi trước khi được chuyển giao cho Ukraine.

Việc sửa chữa và phục hồi hệ thống này sẽ do Tập đoàn Sielman của Hy Lạp thực hiện, trong khi RTX (Raytheon) – nhà phát triển và sản xuất các hệ thống phòng không này, chỉ giữ vai trò thầu phụ. Hy Lạp cũng là đơn vị vận hành MIM-23 HAWK, cho nên họ có kinh nghiệm để bảo trì hệ thống này.

Vào cuối tháng 4 năm 2024, Tập đoàn Sielman đã nhận được hợp đồng dài hạn để sửa chữa MIM-23 HAWK cho Ukraine, với chi phí là 49,9 triệu đô la và thời hạn được tính đến năm 2029. Hợp đồng này có vẻ liên quan đến việc vào đầu tháng 4 năm 2024, Mỹ đã đồng ý bán cho Ukraine gói dịch vụ và công việc đại tu, phục hồi cũng như hỗ trợ các tổ hợp MIM-23 HAWK.

Hệ thống MIM-23 HAWK Phase III có khả năng tiêu diệt các mục tiêu khí động học ở tầm bắn lên đến 45 – 50 km và độ cao tối đa 20 km. Tên lửa được trang bị hệ thống dẫn đường radar bán chủ động.

Ukraine đã nhận được các tổ hợp này theo dạng viện trợ từ năm 2022, ban đầu từ Tây Ban Nha, và Kyiv đang vận hành một số lượng khá lớn, mặc dù không được công bố rộng rãi. Tại Hoa Kỳ, MIM-23 HAWK đã ngừng hoạt động từ thập niên 1990, nhưng vẫn đang được sử dụng tại hơn 10 quốc gia.

Thêm vào đó, RTX (Raytheon) là nhà phát triển và sản xuất các hệ thống phòng không MIM-23 HAWK, và sẽ tiếp tục hỗ trợ trong việc chuyển giao hệ thống này cho Ukraine.

Hiện tại, Tập đoàn Sielman của Hy Lạp đã sẵn sàng bắt đầu công việc sửa chữa và phục hồi hệ thống MIM-23 HAWK cho Ukraine, đảm bảo rằng các tổ hợp này sẽ sớm được đưa vào hoạt động.

Trong bối cảnh tình hình an ninh tại châu Âu vẫn còn phức tạp, các cường quốc quân sự như Anh, Nhật Bản và Italy đang tăng cường hợp tác để phát triển máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu, Tempest. Dự án đầy tham vọng này không chỉ thể hiện nỗ lực nâng cao năng lực quân sự của các quốc gia liên quan mà còn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược quân sự của NATO.

Máy bay tiêm kích Tempest được thiết kế với những tính năng vượt trội, bao gồm khả năng bay siêu thanh, khả năng xuyên qua hệ thống phòng không đối phương và tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ địch mà không cần tiếp nhiên liệu. Với kích thước lớn hơn so với các thế hệ máy bay tiêm kích trước đó, Tempest sẽ được trang bị bình nhiên liệu dung tích lớn, giúp tăng phạm vi hoạt động và thời gian ở không trung. Bên cạnh đó, máy bay này cũng sẽ được trang bị hệ thống vũ khí tối tân, bao gồm tên lửa và radar có khả năng xử lý dữ liệu nhanh gấp 10 lần so với các hệ thống hiện tại.

Tempest dự kiến sẽ thay thế dần dòng Eurofighter Typhoon và hỗ trợ các phi đội F-35 trong tương lai. Các chuyên gia quân sự nhận định rằng trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga, Tempest có thể nhanh chóng cất cánh từ các sân bay tại Anh, thực hiện nhiệm vụ phá hủy hệ thống phòng không và căn cứ không quân quan trọng của đối phương, sau đó hỗ trợ bộ binh với kho vũ khí phong phú gấp đôi F-35.

Dự án Tempest được triển khai trong khuôn khổ chương trình hợp tác quốc tế GCAP (Global Combat Air Programme), với mục tiêu đưa máy bay vào biên chế từ năm 2035. GCAP là sự kết hợp giữa dự án Tempest của Anh và chương trình Mitsubishi FX của Nhật. Theo thỏa thuận được ký vào cuối năm 2022, Nhật Bản sẽ đầu tư 4 tỷ yên, trong khi Anh cam kết 2 tỷ bảng cho đến năm 2025.

Không chỉ dừng lại ở đó, dự án này cũng được xem là đối trọng trực tiếp với chương trình FCAS (Future Combat Air System) do Pháp, Đức và Tây Ban Nha phát triển. Trụ sở chính của GCAP đặt tại Anh, quy tụ 2.800 chuyên gia và khoảng 600 tổ chức tham gia. Một mô hình thử nghiệm với thiết kế khí động học tiên tiến đã được giới thiệu tại Triển lãm Hàng không Farnborough hồi tháng 7/2024.

Mục tiêu của chương trình không chỉ là thay thế các dòng máy bay đã cũ mà còn nhằm đối phó với các dòng tiêm kích thế hệ mới như Su-57 của Nga và J-20 của Trung Quốc, những mẫu máy bay đã được trang bị công nghệ tàng hình và tốc độ siêu vượt âm. Cuộc đua phát triển máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu hiện đang trở nên gay gắt hơn bao giờ hết, với những quốc gia tham gia đang nỗ lực vượt lên để chiếm ưu thế trên bầu trời.

Việc hợp tác giữa Anh, Nhật Bản và Italy trong dự án Tempest không chỉ thể hiện sự tương trợ lẫn nhau trong lĩnh vực quốc phòng mà còn cho thấy sự cam kết của các nước này trong việc bảo vệ an ninh và ổn định toàn cầu. Trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến những biến động khó lường, sự ra đời của Tempest và các chương trình tương tự hứa hẹn sẽ mang lại một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực hàng không quân sự.