Trong phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra các yêu cầu quan trọng đối với một số dự án luật đang được xem xét. Về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thương mại điện tử, Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết phải có các công cụ giám sát hiệu quả và xử lý nghiêm các trường hợp hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là thuốc giả và thực phẩm giả.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu việc quản lý thương mại điện tử phải được thực hiện một cách linh hoạt và thích ứng với tình hình mới, đồng thời đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng. Thủ tướng cũng đề cập đến tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả quản lý trong lĩnh vực này, nhằm tạo môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma túy, Thủ tướng khẳng định quan điểm ‘phòng hơn chống’ cần được贯彻 triệt để. Điều này có nghĩa là phòng ngừa cần được coi là cơ bản, chiến lược và lâu dài. Thủ tướng nhấn mạnh rằng việc phòng ngừa và đấu tranh chống lại ma túy cần được thực hiện một cách quyết liệt và hiệu quả.

Đối với dự án luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Thủ tướng yêu cầu đây phải là một luật phục vụ kiến tạo phát triển, huy động nguồn lực tư nhân và đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển các hãng hàng không, sân bay, logistics hàng không và đô thị sân bay. Điều này nhằm mục đích phát triển ngành hàng không dân dụng một cách bền vững và hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của sự phát triển kinh tế – xã hội.

Về dự án luật Báo chí, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý và phát triển báo chí, đáp ứng yêu cầu của tình hình và bối cảnh mới, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ số và truyền thông hiện đại. Việc hoàn thiện luật cần đảm bảo môi trường pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của báo chí, đồng thời nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các cơ quan báo chí.

Cuối cùng, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng tập trung chỉ đạo và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ các dự án luật theo đúng quy định để trình Quốc hội. Việc hoàn thiện và trình Quốc hội các dự án luật này là một bước quan trọng trong quá trình xây dựng pháp luật, nhằm đáp ứng nhu cầu quản lý và phát triển của đất nước.

Dòng vốn đầu tư ngoài ngân sách, bao gồm nguồn lực từ khu vực tư nhân trong nước, hợp tác công-tư (PPP) và các hình thức xã hội hóa, đang ngày càng trở thành kênh bổ sung quan trọng cho đầu tư phát triển. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả của dòng vốn này, cần thiết phải có một hệ thống quản lý minh bạch, thống nhất, cũng như nâng cao năng lực điều hành dự án từ khâu chuẩn bị, thực hiện đến vận hành và giám sát.

Theo báo cáo giám sát, đánh giá tổng thể đầu tư năm 2024 của Bộ Tài chính, mới chỉ có 84 đơn vị báo cáo trên Hệ thống Thông tin quốc gia về đầu tư. Trong năm 2024, có 1.290 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư; số dự án thực hiện đầu tư trong kỳ là 8.014 dự án; tổng vốn đầu tư đăng ký trong năm là 1.246.781 tỷ đồng, tổng vốn đầu tư thực hiện trong năm là 305.210 tỷ đồng. Đáng chú ý, có 4.204 dự án đã đi vào khai thác, vận hành; 2.777 dự án có lợi nhuận, tổng số tiền nộp ngân sách lên đến khoảng 67.532 tỷ đồng.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất cập trong quản lý đầu tư. Trong năm 2024, có 2.516 dự án được kiểm tra, đánh giá, trong đó có 1.667 dự án vi phạm quy định liên quan đến quản lý đầu tư; 324 dự án bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và 2.605 dự án phải điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Những con số này cho thấy chất lượng công tác chuẩn bị, thẩm định, giám sát và hậu kiểm vẫn còn nhiều hạn chế.

Nguyên nhân được chỉ ra là do một số dự án gặp vướng mắc về thủ tục đầu tư, các quy định pháp luật chưa đầy đủ, chưa phù hợp hoặc có sự chồng chéo, mâu thuẫn giữa các quy định. Nhiều dự án gặp khó khăn, vướng mắc trong việc bồi thường, giải phóng mặt bằng làm ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư các dự án; một số dự án chậm triển khai thực hiện do năng lực tài chính của nhà đầu tư còn yếu, công tác quản lý dự án còn nhiều hạn chế.

Để tháo gỡ những điểm nghẽn hiện nay, nhiều giải pháp đã được các bộ, ngành kiến nghị. Trước hết, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành nghiên cứu, ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khơi thông và ổn định nguồn nguyên vật liệu nhập khẩu; đưa ra những giải pháp tháo gỡ các vướng mắc về logistic; khuyến khích phát triển ngành công nghiệp phụ trợ phục vụ cho những ngành xuất khẩu chủ lực.

Về phía Bộ Tài chính cũng được kiến nghị tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện Hệ thống Thông tin quốc gia về đầu tư để đảm bảo hệ thống vận hành thông suốt, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu sử dụng, khai thác. Bộ Tài chính cũng đang tích cực đẩy mạnh việc hoàn thiện hệ thống này để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách hiện đóng vai trò ngày càng lớn trong phát triển kinh tế – xã hội, nhưng đi cùng với đó là đòi hỏi khắt khe về năng lực quản lý, tính minh bạch trong triển khai và sự nhất quán của chính sách điều hành. Vì vậy, để khắc phục tình trạng báo cáo sơ sài, thiếu cập nhật và nâng cao hiệu quả quản lý các dự án vốn ngoài ngân sách, Việt Nam có thể nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế trong việc xây dựng cơ chế giám sát sau đầu tư (post-project review).

Đặc biệt, với các dự án có yếu tố đầu tư nước ngoài, tính ổn định và nhất quán của chính sách lại càng đóng vai trò then chốt. Những điều chỉnh đột ngột về giá, thuế, ưu đãi… nếu thiếu lộ trình rõ ràng sẽ dễ gây tâm lý lo ngại trong cộng đồng nhà đầu tư quốc tế, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường đầu tư và uy tín quốc gia. Vì vậy, đảm bảo khung pháp lý ổn định, minh bạch và có khả năng dự báo là yêu cầu cấp thiết. Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý để thu hút đầu tư nước ngoài và đảm bảo môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Quảng Ninh đã thể hiện sự chủ động và quyết liệt trong việc triển khai và giám sát thi hành pháp luật. Tỉnh đã ban hành nhiều kế hoạch, văn bản chỉ đạo và phân công rõ trách nhiệm cho các sở, ngành, địa phương để triển khai nhanh chóng và hiệu quả các chính sách pháp luật trọng tâm.

Song song với đó, tỉnh đã tăng cường giám sát chặt chẽ thông qua các hoạt động kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm các vi phạm; đồng thời nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, hiện đại hóa quy trình làm việc, góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống, bảo đảm công tác quản lý nhà nước hiệu lực, hiệu quả.

Một trong những trọng tâm của tỉnh là triển khai đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ nhằm tổ chức thi hành hiệu quả chính sách, pháp luật, đảm bảo tính kịp thời, thống nhất và đồng bộ trên toàn địa bàn. Tỉnh đã xác định 5 lĩnh vực trọng điểm cần theo dõi, bao gồm: Phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU), bảo vệ môi trường biển, hải đảo, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giao rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng và thực hiện chính sách an sinh xã hội hậu Covid-19.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã ban hành 50 văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm 3 nghị quyết và 47 quyết định, quy định chi tiết thi hành các luật mới như Luật Đất đai, Luật Nhà ở… Tất cả các văn bản được xây dựng đúng trình tự, thủ tục, thể hiện sự nghiêm túc trong công tác lập pháp tại địa phương.

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cũng được triển khai mạnh mẽ. Kế hoạch số 37/KH-UBND về tuyên truyền pháp luật năm 2025 đã được ban hành sớm, tạo nền tảng để các ngành, địa phương thực hiện hiệu quả nhiệm vụ truyền thông pháp lý tới cán bộ, công chức và người dân.

Bên cạnh đó, công tác xử lý vi phạm hành chính và thanh tra, kiểm tra thi hành pháp luật tiếp tục được đẩy mạnh. Trong 4 tháng đầu năm, toàn tỉnh ghi nhận hơn 34.900 vụ vi phạm hành chính, xử phạt với số tiền thu về ngân sách đạt hơn 165 tỷ đồng. Công tác xử lý tội phạm cũng được tăng cường, với 352 vụ án hình sự được khởi tố mới.

Tỉnh cũng đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tăng cường rà soát, cập nhật văn bản quy phạm pháp luật, kịp thời điều chỉnh để phù hợp với thực tế. Điển hình ở lĩnh vực đất đai, tỉnh đã tổ chức hội nghị tập huấn Luật Đất đai 2024 cho hàng trăm cán bộ quản lý, đồng thời hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính, đẩy mạnh số hóa dữ liệu địa chính.

Về công tác pháp chế, tỉnh đã nhanh chóng ban hành kế hoạch triển khai, chỉ đạo Sở Nội vụ và Sở Tư pháp phối hợp kiện toàn tổ chức bộ máy, phân công cán bộ pháp chế chuyên trách hoặc kiêm nhiệm. Hiện toàn tỉnh có 44 người làm công tác pháp chế tại các sở, ngành và doanh nghiệp nhà nước, trong đó 100% có trình độ đại học luật trở lên.

Có thể khẳng định, sự chủ động trong triển khai và quyết liệt trong giám sát đã giúp Quảng Ninh trở thành điểm sáng trong tổ chức thi hành pháp luật. Với những nỗ lực và quyết tâm trong việc xây dựng và thực thi pháp luật, Quảng Ninh tiếp tục là một địa phương đi đầu trong việc đảm bảo hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh cho các tổ chức, cá nhân.