Biến đổi khí hậu đang có tác động nghiêm trọng đến giá thực phẩm trên toàn cầu, đẩy giá của nhiều loại hàng hóa tăng mạnh và gây ra những rủi ro rộng lớn hơn đối với xã hội. Một nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng thời tiết cực đoan đã làm tăng giá của nhiều loại thực phẩm, từ rau củ ở California đến cà phê ở Brazil.

Các điều kiện thời tiết cực đoan đến mức vượt qua mọi tiền lệ lịch sử trước năm 2020 đã làm tăng giá thực phẩm trong ngắn hạn. Nghiên cứu đã phân tích 16 ví dụ tại 18 quốc gia nơi giá cả tăng đột biến trong ngắn hạn do nắng nóng cực đoan, hạn hán hoặc mưa lớn trong giai đoạn 2022-2024.

Ví dụ, tại California và Arizona, giá rau củ tăng 80% vào tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước do hai bang này trải qua nắng nóng khắc nghiệt và thiếu nước vào mùa hè. Ở Hàn Quốc, giá bắp cải tăng 70% vào tháng 9 năm ngoái sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Giá dầu ô-liu tại châu Âu đã tăng 50% vào tháng 1/2024 sau đợt hạn hán kéo dài ở Ý và Tây Ban Nha trong các năm 2022 và 2023.

Tại Mexico, giá trái cây và rau củ tăng 20% trong cùng tháng do một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất thập kỷ. Tại Nhật Bản, giá gạo tăng vọt 48% vào tháng 9/2024 sau một đợt nắng nóng kỷ lục. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giá ca cao toàn cầu tăng tới 280% vào tháng 4 năm đó do nắng nóng tại Ghana và Bờ Biển Ngà.

Thực phẩm lành mạnh thường đắt hơn các lựa chọn kém lành mạnh, vì vậy khi giá tăng, các hộ gia đình thu nhập thấp có xu hướng cắt giảm các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây và rau củ. Điều này dẫn đến rủi ro dây chuyền về xã hội, như suy dinh dưỡng, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch.

Ngoài ra, việc giá thực phẩm tăng do thời tiết cực đoan cũng làm trầm trọng thêm lạm phát nói chung, có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội. Vì vậy, cần có những giải pháp cấp thiết để ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu tác động tiêu cực của nó đối với giá thực phẩm và xã hội.

Nguyên nhân của tình trạng này là do biến đổi khí hậu đã làm tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các hiện tượng thời tiết cực đoan. Các nhà khoa học đã cảnh báo rằng biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục làm tăng giá thực phẩm và gây ra những rủi ro rộng lớn hơn đối với xã hội nếu không có những hành động cấp thiết để giảm thiểu tác động của nó.

Để ứng phó với tình trạng này, các quốc gia và tổ chức quốc tế cần tăng cường hợp tác để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Điều này có thể bao gồm việc đầu tư vào các công nghệ mới để giảm thiểu tác động của thời tiết cực đoan, tăng cường hệ thống cảnh báo sớm và hỗ trợ các hộ gia đình thu nhập thấp bị ảnh hưởng bởi giá thực phẩm tăng.

Nhìn chung, biến đổi khí hậu đang có tác động nghiêm trọng đến giá thực phẩm trên toàn cầu và gây ra những rủi ro rộng lớn hơn đối với xã hội. Cần có những giải pháp cấp thiết để ứng phó với tình trạng này và giảm thiểu tác động tiêu cực của nó đối với giá thực phẩm và xã hội.

Trước những lo ngại về cơn bão số 3 – Wipha sắp ảnh hưởng đến thành phố Hà Nội, nhiều người dân đã đổ xô đi mua thực phẩm thiết yếu tại các chợ và siêu thị. Chị Nguyễn Thị Thu, một tiểu thương tại chợ Thổ Quan, phường Văn Miếu – Quốc Tử Giám, cho biết lượng khách mua hàng tăng đột biến trong hai ngày gần đây.

“Mọi khi tôi chỉ mua vài chục bó rau mỗi loại, bán từ sáng đến chiều. Nhưng hôm nay, chỉ 10 giờ sáng, hầu như không còn bó rau nào. Hàng thịt lợn cũng được mua sạch từ sớm”, chị Thu chia sẻ. Mặc dù lượng khách tăng đột biến, nhưng giá các mặt hàng không tăng đáng kể. “Chúng tôi bán nhanh hơn mọi ngày, hết hàng sớm hơn. Như hàng thịt lợn, trước đây ế lắm, nhưng nay thì hết hàng sớm”, chị Thu nói.

Một tiểu thương khác tại chợ Thổ Quan, bà Đào, cũng cho biết lượng khách tăng khoảng 30% đã khiến bà hết hàng từ sớm. “Nay tôi đi lấy rau có tăng giá, mỗi loại từ 1-2 nghìn đồng nên giá bán cũng tăng lên một ít. Ví dụ như rau mùng tơi trước 5 nghìn một mớ, giờ lên 7 nghìn; rau ngót từ 7 nghìn lên 9 nghìn; rau muống trước 8 nghìn thì giờ lên 10 nghìn”, bà Đào cho hay.

Tại các siêu thị, lượng khách đến mua sắm vào buổi trưa cũng đông hơn ngày thường. Tuy nhiên, hàng hóa tại siêu thị vẫn khá dồi dào. Sở Công Thương Hà Nội cho biết, để ứng phó với các sự cố thiên tai, bão lũ trong năm 2025, thành phố Hà Nội đã chủ động dự trữ hàng hóa với tổng mức vốn thực hiện là 122,7 tỉ đồng. Đồng thời, Sở Công Thương Hà Nội đã hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện dự trữ hàng hóa cứu trợ khẩn cấp, đủ phục vụ khoảng 250.000 người trong thời gian 7 ngày.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng dự báo, cơn bão số 3 sẽ đi vào Vịnh Bắc Bộ trong sáng đến trưa nay, cường độ có thể tăng lên 1-2 cấp. Đến ngày 22/7, Wipha sẽ áp sát bờ và đổ bộ vào khu vực từ Nam Hải Phòng đến Bắc Thanh Hóa với cường độ cấp 9-10, giật cấp 13.