Đã 5 năm trôi qua kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực, và đáng chú ý là hiệp định này đã đóng vai trò quan trọng như một đòn bẩy giúp tăng trưởng thương mại giữa Việt Nam và Italy một cách ấn tượng. Hiệp định đã mở rộng thị trường xuất nhập khẩu và nâng cao tầm hợp tác về công nghệ, năng lượng xanh và thời trang giữa hai quốc gia.

Tham tán thương mại Việt Nam tại Italy, bà Dương Phương Thảo, đã đưa ra nhận định rằng EVFTA đã tạo ra động lực quan trọng giúp hai nước vượt qua nhiều thách thức toàn cầu như đại dịch COVID-19, xung đột địa chính trị và lạm phát. Số liệu thống kê cho thấy kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Italy đã tăng gần 50%, từ 4,62 tỷ USD vào năm 2020 lên 6,91 tỷ USD vào năm 2024. Xuất khẩu của Việt Nam sang Italy đã tăng 58%, đạt 4,94 tỷ USD.

Các mặt hàng chủ lực của Việt Nam xuất khẩu sang Italy đã có tăng trưởng vượt bậc, bao gồm sắt thép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, giày dép, cà phê, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng và phương tiện vận tải cùng phụ tùng. EVFTA đã mang lại lợi thế thuế quan rõ rệt, thúc đẩy xuất khẩu nông sản, thủy sản, dệt may và điện tử của Việt Nam, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu công nghệ và hàng hóa cao cấp từ Italy.

Namun, không phải ngành nào cũng tận dụng được hiệu quả từ EVFTA. Ngành thủy sản Việt Nam đã đối mặt với những thách thức khi EU vẫn còn áp dụng ‘thẻ vàng’ IUU đối với thủy sản Việt Nam, dẫn đến hạn chế xuất khẩu tôm и cá tra sang Italy. Hơn nữa, chi phí vận chuyển cao và thời gian giao hàng lâu đã ảnh hưởng đến độ tươi ngon và giá cả cạnh tranh của sản phẩm thủy sản Việt Nam.

Để khắc phục những rào cản này, bà Dương Phương Thảo nhấn mạnh rằng doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn vệ sinh và kiểm dịch của EU, đầu tư vào sản xuất sạch và truy xuất nguồn gốc. Điều này sẽ giúp ngành thủy sản Việt Nam đủ điều kiện để tăng xuất khẩu sang thị trường EU nói chung và Italy nói riêng.

Trong tương lai, EVFTA sẽ tiếp tục thúc đẩy thương mại và đầu tư bền vững, giúp Việt Nam chuyển dịch sang kinh tế xanh và công nghệ cao. Với Italy, hợp tác trong các lĩnh vực như máy móc, năng lượng tái tạo, thời trang và công nghệ cao sẽ là trọng tâm. Để đảm bảo hiệu quả lâu dài, Việt Nam cần ưu tiên chuyển giao công nghệ từ Italy, đặc biệt trong máy móc nông nghiệp, cơ khí chính xác và công nghệ cao.

Nâng cấp công nghiệp hỗ trợ để giảm phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu là yếu tố then chốt. Hợp tác với các viện thiết kế Italy, đặc biệt tại Milan, sẽ giúp phát triển sản phẩm giá trị cao. Đầu tư vào sản xuất xanh, sử dụng năng lượng tái tạo và đào tạo nhân lực chất lượng cao cũng cần được đẩy mạnh.

Một thách thức lớn hơn đến từ việc EU đẩy nhanh đàm phán FTA với các nước ASEAN khác như Thái Lan, Indonesia và Malaysia. Nếu Thái Lan ký FTA vào năm 2026, thuế ưu đãi tương tự EVFTA sẽ làm giảm lợi thế của Việt Nam, đặc biệt trong nông sản và dệt may.

Tóm lại, tập trung vào chất lượng, thiết kế và sản xuất bền vững là cách để Việt Nam duy trì vị thế cạnh tranh và tận dụng tối đa cơ hội từ quan hệ đối tác chiến lược với Italy trong thời gian tới.

Một nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí Nature Communications đã đưa ra bằng chứng cho thấy đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình lão hóa não bộ ở một số nhóm dân cư nhất định. Nhóm nghiên cứu đã tiến hành phân tích các hình ảnh não bộ của 15.334 người trưởng thành khỏe mạnh và phát hiện ra rằng não bộ của họ lão hóa nhanh hơn trung bình 5,5 tháng so với giai đoạn trước khi đại dịch bùng phát.

Điều đáng chú ý là hiệu ứng này được quan sát thấy ngay cả ở những người không bị nhiễm SARS-CoV-2. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc nhiễm virus này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa thần kinh và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu này lại tập trung vào tác động của bối cảnh đại dịch lên quá trình lão hóa não bộ.

Quá trình lão hóa não liên quan đến đại dịch rõ rệt nhất ở những người tham gia lớn tuổi và nam giới, những người được biết đến là dễ bị thay đổi thần kinh hơn khi bị căng thẳng so với phụ nữ. Não bộ của những người gặp khó khăn, chẳng hạn như thất nghiệp, thu nhập thấp và sức khỏe kém, cũng lão hóa nhanh hơn so với những người tham gia khác.

Khi tiến hành đánh giá những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra nhận thức ở cả hai lần chụp não, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chỉ những người nhiễm SARS-CoV-2 mới có dấu hiệu suy giảm nhận thức, như giảm tính linh hoạt về tinh thần và tốc độ xử lý.

Các chuyên gia cho rằng cần phải có thêm nghiên cứu để làm rõ mối liên hệ nhân quả giữa đại dịch và lão hóa não bộ, cũng như để làm sáng tỏ cơ chế đằng sau tác động này. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường đại dịch đối với sức khỏe tâm thần và thần kinh.

Tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ có thể chưa đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến độ nhạy bén về tinh thần, nhưng nó có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết. Các chuyên gia đề xuất rằng việc tìm hiểu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ là rất cần thiết.

Nghiên cứu đã cung cấp một góc nhìn mới về tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ, và nhấn mạnh sự cần thiết của các nghiên cứu tiếp theo để làm rõ mối quan hệ giữa đại dịch và lão hóa não bộ.