Côn Đảo – Một Nơi Đặc Biệt Của Lòng Yêu Nước

Là một nhà báo, tôi đã có cơ hội đến thăm nhiều địa danh lịch sử, nhưng Côn Đảo luôn là một nơi đặc biệt trong lòng tôi. Không cần đến những lời giới thiệu hay sắc màu tô điểm, Côn Đảo vẫn là một nơi linh thiêng, khiến cho bất kỳ ai đặt chân đến đây cũng phải trùng xuống, tim nhói lên một niềm kính phục và biết ơn vô hạn. Đây là nơi mà từng tấc đất, từng nắm cát, từng con sóng cũng mang trong mình một câu chuyện bi hùng về lòng yêu nước, sự hy sinh và niềm tin son sắt vào ngày mai hòa bình.

Ngày 26/7, tôi có cơ hội đặt chân lên đặc khu thiêng liêng này để tham dự Lễ tri ân các anh hùng, liệt sĩ tại Côn Đảo. Cùng hàng trăm đại biểu, người dân, cựu chiến binh và những người con xa xứ trở về, chúng tôi đã dâng nén hương thành kính tại Nghĩa trang Hàng Keo, Nghĩa trang Hàng Dương, những nơi được xem là “bàn thờ Tổ quốc” giữa biển khơi. Không thể diễn tả được cảm xúc của tôi lúc đứng lặng lẽ nghiêng mình trước những ngôi mộ – phần lớn là chưa biết tên – những người con ưu tú của đất mẹ đã ngã xuống trong bóng tối của ngục tù, trong nỗi đau không tên, để góp phần cho ánh sáng tự do được thắp lên cho hôm nay.

Những nén nhang, ngọn nến bập bùng trong gió như là hơi thở của quá khứ vọng về, nhắc nhở chúng ta rằng, để có được những ngày bình yên này, máu xương đã từng đổ xuống biết bao nhiêu. Khi ánh chiều buông xuống, tôi cảm nhận như đất trời lặng im để lắng nghe lời tri ân, để chứng kiến sự tiếp nối thiêng liêng giữa các thế hệ. Những giọt nước mắt âm thầm rơi xuống không chỉ là của nỗi đau, mà còn là của lòng biết ơn và niềm tự hào vô hạn. Bởi vì trong nơi tưởng như là chốn tận cùng ấy, lại chính là điểm khởi đầu của những điều cao cả nhất – tình yêu đất nước, lòng hy sinh vô điều kiện, và khát vọng độc lập, tự do.

Đêm xuống, tôi tham dự chương trình nghệ thuật “Côn Đảo – Bản hùng ca bất tử” – một khúc tráng ca không chỉ kể về quá khứ mà còn lay động trái tim từng người bằng sức mạnh của nghệ thuật, của âm nhạc, của những ký ức chưa bao giờ nguôi ngoai trong tâm thức dân tộc. Dưới vòm trời đầy sao, tiếng nhạc vang lên như tiếng vọng của những linh hồn anh hùng đang trở về.

Tôi đặc biệt xúc động với ca khúc “Viết tiếp câu chuyện hòa bình”, một bài hát không quá ồn ào, nhưng từng câu từng chữ lại đào sâu vào ký ức, gọi dậy bao hình ảnh hào hùng: “Cha ông ta ngày xưa ngã xuống, để cho đời ta ngày sau đổi lấy hòa bình. Giữa khói binh ai cũng nguyện lòng hy sinh… Để cho đất nước yên vui từ đó. Để cho đỏ thắm màu cờ tự do. Để những tiếng cười vang khắp nơi từ ngày chiến thắng”.

Tôi đã nghe nhiều bản hùng ca về chiến tranh, về sự hy sinh và hòa bình. Nhưng lần này, giữa không gian thiêng liêng Côn Đảo, nơi hàng vạn chiến sĩ cách mạng từng bị giam cầm, tra tấn và hy sinh, những câu hát ấy bỗng mang một chiều sâu đặc biệt. Đó không còn là ca từ – mà là lời nhắn gửi từ quá khứ, là nhịp đập của lịch sử vọng về hiện tại.

Côn Đảo không chỉ là một địa danh. Côn Đảo là ký ức, là biểu tượng, là chứng nhân. Côn Đảo là nơi lưu giữ những nỗi đau tận cùng nhưng cũng là nơi phát ra ánh sáng rực rỡ nhất của tinh thần bất khuất, nơi “tử vì sinh, mất vì còn, chịu đựng để chiến thắng”.

Tôi xúc động khi nghĩ về những người tù không án – những người dám đứng lên vì lý tưởng cao cả dù biết rằng con đường phía trước là bóng tối nhà tù, là roi vọt, là đòn tra tấn, và có thể là cái chết không tên, không tuổi. Tôi nghĩ về những nữ chiến sĩ kiên cường nơi “chuồng cọp” Côn Đảo, nơi họ vẫn giữ trọn khí tiết, vẫn hát giữa đau thương, vẫn tin vào ngày mai.

Và tôi cũng nghĩ đến những người trẻ hôm nay – thế hệ sinh ra trong hòa bình, lớn lên trong nhịp sống sôi động và tự do. Liệu chúng ta đã hiểu hết giá trị của hòa bình, của độc lập? Liệu chúng ta có đang viết tiếp câu chuyện của cha ông bằng hành động thiết thực, bằng ý chí vươn lên, bằng khát vọng xây dựng đất nước hùng cường?

Đi giữa đêm Côn Đảo, tôi thấy những ngọn nến nhỏ được đặt trước mỗi phần mộ. Ánh nến lung linh soi rọi khuôn mặt trầm ngâm của những người đến viếng. Mỗi ngọn nến như là một lời hứa âm thầm – rằng chúng tôi sẽ không quên, sẽ sống xứng đáng, sẽ tiếp tục hành trình mà các anh, các chị đã khởi đầu bằng máu và nước mắt.

Nơi đây, thời gian dường như ngưng đọng. Sự ồn ào của thế giới hiện đại bị để lại phía sau cánh cổng nghĩa trang. Ở đây, chỉ có tiếng gió biển thổi qua rừng dương, tiếng lá cây xào xạc như lời thì thầm của những linh hồn bất tử. Ở đây, tôi cảm thấy sự gần gũi với lịch sử hơn bao giờ hết – không phải qua sách vở, mà qua chính từng bước chân, từng nhịp tim, từng giọt nước mắt lặng lẽ.

Tôi xúc động đặc biệt khi được trò chuyện với một nữ cựu tù chính trị năm xưa, nay đã ngoài 80 tuổi nhưng vẫn giữ nét cương nghị của một thời không khuất phục. Cô kể lại những ngày tháng bị biệt giam trong phòng tối, chỉ có tiếng rít của roi điện và tiếng gió biển rít qua song sắt làm bạn. Cô kể, bằng giọng đều đều, không một lời oán trách, rằng những người con gái tuổi đôi mươi năm ấy đã cắn răng chịu đựng mọi cực hình chỉ để giữ lại một điều: lòng tin. “Chúng tôi không sợ chết, chỉ sợ Tổ quốc không độc lập” cô nói, mắt nhìn xa xăm về phía Nghĩa trang Hàng Dương.

Tôi lặng đi. Trong đôi mắt già nua ấy không chỉ là nỗi đau, mà là ánh sáng của tự do. Sự kiên cường của những người phụ nữ như cô không chỉ là biểu tượng, mà là minh chứng sống cho sức mạnh tinh thần Việt Nam. Tôi nghĩ, nếu ai đó hỏi đâu là sức mạnh mềm lớn nhất của dân tộc ta, thì chính là những con người như cô – những người đã biến đau thương thành khí phách, và biến tù ngục thành biểu tượng bất khuất.

Nghe cô nói, tôi nghĩ rằng thế hệ hôm nay có một trách nhiệm thiêng liêng: ghi nhớ và tri ân. Tri ân không chỉ là những bông hoa, nén hương vào mỗi dịp 27/7, mà còn là sự nỗ lực không ngừng trong hiện tại – xây dựng một đất nước giàu mạnh, một xã hội công bằng, một tương lai đáng sống cho mọi người dân.

Tôi tin rằng, chính từ những nơi như Côn Đảo – nơi thử thách con người đến tận cùng – đã sinh ra những giá trị vĩnh cửu. Ở đây, tôi không chỉ thấy cái chết, mà thấy sự sống vĩnh hằng của lòng yêu nước. Tôi không chỉ thấy ngục tù, mà thấy niềm tin mãnh liệt vào một ngày mai.

Chiều ngày 25-7, tại đặc khu Côn Đảo, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được đã có buổi làm việc quan trọng với đoàn công tác TP.HCM và đại diện nhiều sở ngành. Tại đây, ông đã nhấn mạnh cần định vị bản sắc riêng của Côn Đảo để xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, đặc biệt theo hướng giao thông xanh, an ninh, hạnh phúc cho người dân.

Theo báo cáo của ông Phan Trọng Hiền, chủ tịch UBND đặc khu Côn Đảo, trong 7 tháng đầu năm 2025, kinh tế Côn Đảo đã ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực với 11/12 chỉ tiêu tăng so với cùng kỳ. Đáng chú ý, giá trị sản xuất công nghiệp tăng hơn 60%, thương mại dịch vụ và du lịch đạt trên 3.000 tỉ đồng, tăng gần 15%. Tổng lượt khách tham quan đạt gần 456.000, trong đó có hơn 16.000 lượt khách quốc tế.

Tuy nhiên, địa phương vẫn gặp nhiều khó khăn và kiến nghị UBND TP.HCM sớm hỗ trợ hoàn thiện phần mềm hành chính, phân cấp đầu tư công, bổ sung các dự án hạ tầng và nhà ở xã hội, tháo gỡ vấn đề xử lý rác, tăng cường nhân sự y tế, cho phép xe điện du lịch hoạt động, đồng thời hỗ trợ thêm dự báo thời tiết và đăng kiểm phương tiện tại địa phương.

Phát biểu kết luận, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được đánh giá cao nỗ lực phát triển của Côn Đảo, đặc biệt là các chỉ tiêu kinh tế và đảm bảo an ninh quốc phòng. Ông nhấn mạnh Côn Đảo là vùng đất mang nhiều ý nghĩa lịch sử, có tiềm năng và vị thế phát triển đặc biệt.

Ông đề nghị cần định vị rõ bản sắc của Côn Đảo để xây dựng chiến lược phát triển lâu dài, lấy người dân làm trung tâm, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư theo hướng bền vững. Về hạ tầng, ông yêu cầu đến tháng 8 phải xử lý xong các hạn chế trong vận hành chính quyền hai cấp, đặc biệt là về công nghệ thông tin và đường truyền.

Ông cũng đề nghị giao Sở Tài chính và Sở Xây dựng xây dựng một chiếc lược tổng thể phát triển Côn Đảo có tầm nhìn giai đoạn 2030-2050, trên nền tảng xanh, sinh thái. Đồng thời, TP.HCM sẽ đi đầu về phát triển giao thông xanh, và Côn Đảo sẽ là một trong những địa phương tiên phong.

Ngoài ra, ông Được cũng gợi ý xem xét đề xuất phát triển cáp treo của doanh nghiệp, kết hợp giữa du lịch và giao thông, góp phần tạo bản sắc thu hút du khách nhưng cần đảm bảo yếu tố an ninh quốc phòng. Ông cũng nhấn mạnh cần ưu tiên đầu tư nhà máy xử lý rác mới càng sớm càng tốt, nghiên cứu làm nhà máy lọc nước biển cho Côn Đảo, và đầu tư thiết bị và phát triển bệnh viện để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân.

…

Tình trạng đầu cơ vé máy bay và phòng khách sạn tại Côn Đảo đang gây ra nhiều khó khăn cho du khách và doanh nghiệp du lịch. Trong mùa cao điểm, nhu cầu du lịch đến Côn Đảo tăng cao, nhưng nguồn cung vé máy bay và phòng khách sạn lại hạn chế. Điều này đã dẫn đến tình trạng một số cá nhân và đơn vị ôm giữ vé và phòng để bán với giá cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh du lịch Côn Đảo.

Ông Phạm Anh Vũ, Phó Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Việt, cho rằng tình trạng này đã gây khó khăn cho cả du khách và doanh nghiệp du lịch. Ông đề xuất cần có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn đối với việc niêm yết giá phòng, xử lý nghiêm việc đầu cơ, găm giữ phòng khách sạn, vé máy bay. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần có thêm chính sách khuyến khích các tuyến tàu cao tốc đến Côn Đảo để giảm tải áp lực cho đường hàng không trong mùa cao điểm.

Ông Vũ cũng bày tỏ khó khăn với tình trạng giá không ổn định này. Thậm chí, có thời điểm, dù vé máy bay do công ty đặt theo seri cả mùa vẫn còn, nhưng không thể có phòng để bán tour trọn gói cho đoàn khách do giá quá cao. Điều này đã gây ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp du lịch trong việc phục vụ khách hàng.

Trong khi đó, ông Phạm Quý Huy, Giám đốc Công ty Kiwi Travel, cho rằng việc giá phòng khách sạn, vé máy bay dịp lễ, Tết tăng cao so với ngày thường khi nhu cầu cao là thực tế. Tuy nhiên, việc đầu cơ, đẩy giá phòng khách sạn, vé máy bay thì có thể chỉ xảy ra ở một vài trường hợp cá biệt, không quá phổ biến. Ông Huy cũng nhấn mạnh rằng cần có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn để ngăn chặn tình trạng này.

Theo ghi nhận của Báo Người Lao Động, giá vé máy bay đi Côn Đảo từ TP HCM dịp cuối tuần trong tháng 7 được các hãng Vietnam Airlines, Vietjet mở bán khoảng 1,7 – 1,9 triệu đồng/lượt chiều đi; chiều về tăng gấp đôi khoảng 3,3 triệu đồng/lượt. Nếu chiều về ngày thường, giá bình quân khoảng 1,7 – 1,8 triệu đồng/lượt.

Giá phòng khách sạn ở Côn Đảo từ 2-4 sao trong tháng 7, giá từ 1-3 triệu đồng/phòng/đêm; nếu ở resort, giá sẽ cao hơn. Điều này đã gây ra nhiều khó khăn cho du khách trong việc tìm kiếm chỗ ở phù hợp.

Để giải quyết tình trạng trên, Sở Du lịch TP HCM sẽ triển khai giải pháp cùng các đơn vị, tăng cường quản lý, yêu cầu minh bạch thông tin bằng cách xây dựng cơ sở dữ liệu và chuyên trang quản lý du lịch; thống kê lượng phòng thực tế, công suất và công khai giá từng phân khúc, quản lý kê khai giá cho các đơn vị. Song song đó, tuyên truyền cho các cơ sở lưu trú về việc niêm yết giá phòng, cũng như kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm.

Các biện pháp trên nhằm mục đích đảm bảo quyền lợi của du khách, cũng như giúp doanh nghiệp du lịch hoạt động ổn định và hiệu quả. Du khách cũng nên chủ động tìm hiểu thông tin và đặt vé, phòng khách sạn từ các nguồn uy tín để tránh tình trạng đầu cơ và giá cao.