Thành phố Hải Phòng hiện đang tổ chức một triển lãm ảnh và tư liệu có tên ‘Uống nước nhớ nguồn’ tại Trung tâm Văn hóa, Điện ảnh và Triển lãm Hải Phòng. Mặc dù không gian triển lãm không lớn, nhưng nó chứa đựng một chiều sâu lịch sử và những cảm xúc sâu sắc, đánh dấu những hy sinh lớn lao và tinh thần tri ân của dân tộc Việt Nam.

Triển lãm này là dịp để người dân thành phố và du khách có thể tưởng nhớ và tri ân các anh hùng liệt sĩ, thương binh và bệnh binh – những người đã dành cả cuộc đời mình cho độc lập và tự do của dân tộc. Thông qua hơn 150 tác phẩm ảnh và tư liệu quý, triển lãm tái hiện hành trình tri ân của lãnh đạo Đảng, Nhà nước với người có công, cũng như một phần lịch sử kháng chiến hào hùng và đầy cảm xúc của Việt Nam.

Một trong những điểm nhấn của triển lãm là những bức ảnh về lễ tưởng niệm tại vùng biển Cô Lin, Len Đao, Gạc Ma, và hình ảnh những người lính già ôm nhau trong lần hội ngộ đầy nước mắt. Những bức ảnh này không chỉ thể hiện sự tôn vinh và tri ân đối với những người đã hy sinh vì Tổ quốc, mà còn là một lời nhắc nhở về trách nhiệm gìn giữ và phát huy thành quả cách mạng.

Bên cạnh đó, triển lãm cũng phản ánh các hoạt động tri ân thiết thực của thành phố Hải Phòng trong nhiều năm qua, như xây dựng, sửa chữa hàng trăm ngôi nhà tình nghĩa, tặng quà lễ Tết và đầu tư nâng cấp nghĩa trang liệt sĩ. Những hoạt động này thể hiện sự quan tâm và chăm sóc của thành phố đối với những người có công và thân nhân của họ.

Câu chuyện về những thương binh ‘tàn nhưng không phế’ cũng là một phần xúc động của triển lãm, minh chứng cho tinh thần Việt Nam bất khuất. Họ là những người đã chịu đựng những tổn thương và đau khổ, nhưng vẫn không bỏ cuộc và tiếp tục đóng góp cho xã hội.

‘Triển lãm hôm nay không chỉ là dịp tưởng niệm những người đã hy sinh vì Tổ quốc, mà còn là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về trách nhiệm gìn giữ và phát huy thành quả cách mạng’, ông Vũ Khắc Lịch, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng, chia sẻ. Ông cũng hy vọng rằng triển lãm sẽ giúp người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, hiểu rõ hơn về lịch sử và truyền thống của dân tộc.

Triển lãm ‘Uống nước nhớ nguồn’ không chỉ là một hoạt động tưởng nhớ quá khứ, mà còn là một lời nhắc nhở cho thế hệ hôm nay và mai sau về tinh thần ‘Uống nước nhớ nguồn’ – một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Thông qua triển lãm này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về giá trị của hòa bình và tự do, và biết ơn những người đã hy sinh vì chúng ta.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đã trở thành một hướng đi quan trọng và mang tính cấp thiết đối với Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Sự tích hợp giữa công nghệ và di sản văn hóa không chỉ giúp bảo vệ những giá trị truyền thống cho thế hệ tương lai mà còn giúp quảng bá những giá trị này đến công chúng một cách rộng rãi, đặc biệt là với giới trẻ.

Đối với người dân Hà Nội, di sản văn hóa không chỉ bao gồm những công trình kiến trúc cổ kính và hiện vật lịch sử, mà còn là biểu tượng cho linh hồn và bản sắc văn hóa không thể tách rời của thành phố ngàn năm văn hiến này. Hà Nội với lịch sử lâu đời và phong phú về văn hóa, từ những di tích lịch sử như Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hoàng thành Thăng Long, đến những khu phố cổ với những câu chuyện lịch sử phong phú. Vì vậy, ứng dụng công nghệ trong việc bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa là một giải pháp quan trọng để giữ gìn và phát huy những giá trị này.

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản một cách hiệu quả nhất. Một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội, nơi mà mọi tư liệu và hiện vật lịch sử được số hóa và trình bày một cách sinh động, sẽ là một điểm đến hấp dẫn cho nhiều người, đặc biệt là các em học sinh và sinh viên. Điều này không chỉ giúp bảo vệ các hiện vật và tư liệu lịch sử mà còn giúp lan tỏa kiến thức và niềm yêu thích lịch sử đến với công chúng.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR) trong trải nghiệm di tích là một giải pháp đột phá. Công nghệ này cho phép du khách và người dân có thể “du hành thời gian” về quá khứ và chứng kiến không gian di tích được phục dựng sống động như thật, cùng với việc nghe những câu chuyện lịch sử chân thực. Điều này không chỉ tăng cường trải nghiệm cho du khách mà còn giúp nâng cao nhận thức về giá trị di sản văn hóa.

Ngoài ra, việc phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến thiết thực. Với một chiếc điện thoại thông minh, bất cứ ai cũng có thể dễ dàng khám phá các di tích và hiểu rõ câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh. Điều này giúp giảm thiểu rào cản ngôn ngữ và tăng cường khả năng tiếp cận di sản văn hóa cho du khách quốc tế và người dân địa phương.

Người dân Thủ đô tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng thông minh và có chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội sẽ không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được “làm sống lại” trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Việc biến những giá trị nghìn năm tuổi thành động lực phát triển mới sẽ giúp khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc văn hóa. qua việc kết hợp giữa công nghệ và di sản văn hóa.

Cuối cùng, ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là một cơ hội để Hà Nội khẳng định vị thế của mình như một thành phố văn hóa và sáng tạo. Thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong việc bảo vệ và quảng bá di sản, biến di sản thành nguồn cảm hứng và động lực phát triển bền vững cho tương lai.

Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, việc áp dụng chuyển đổi số trong hoạt động bảo tàng đã trở thành xu hướng tất yếu trên toàn thế giới. Mục tiêu chính của xu hướng này là hiện đại hóa công tác bảo tồn di sản, tăng cường khả năng tiếp cận và hội nhập với xu thế phát triển chung của bảo tàng thế giới. Tại Việt Nam, các bảo tàng cũng cần thiết phải có một phòng chuyển đổi số để góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn di sản một cách bền vững, cũng như thu hút công chúng thế hệ mới và hội nhập quốc tế.

TS Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đã chia sẻ quan điểm về việc cần thiết thành lập phòng chuyển đổi số trong các bảo tàng tại Việt Nam sau chuyến đi học tập và trao đổi kinh nghiệm bảo tồn di sản tại Ba Lan. Kinh nghiệm của Ba Lan, một quốc gia có hệ thống bảo tàng hiện đại và năng động bậc nhất Đông Âu, cho thấy việc thành lập phòng chuyển đổi số đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của các bảo tàng.

Phòng chuyển đổi số tại các bảo tàng Ba Lan đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ chuyên biệt, bao gồm số hóa hiện vật, xây dựng và cập nhật cơ sở dữ liệu, đăng tải nội dung lên các nền tảng số, phục vụ cho công tác in ấn, xuất bản, cũng như truyền thông và nghiên cứu. Các bảo tàng tại Ba Lan đều được trang bị studio chụp ảnh chuyên nghiệp với hệ thống ánh sáng chuẩn bảo tàng và máy ảnh hiện đại với độ phân giải cao, giúp số hóa chi tiết từng hiện vật và tác phẩm nghệ thuật với tiêu chuẩn kỹ thuật cao.

Sau khi số hóa, dữ liệu sẽ được cập nhật lên hệ thống nền tảng số và tích hợp vào cơ sở dữ liệu số hóa, giúp lưu giữ toàn bộ hiện vật, hình ảnh và tư liệu của bảo tàng. Quá trình này đóng vai trò quan trọng trong việc chia sẻ hình ảnh các hiện vật đến với các chuyên gia, nhà nghiên cứu, sinh viên và công chúng trong nước và quốc tế.

Việc thành lập phòng chuyển đổi số không còn là sự lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với các bảo tàng ở Việt Nam. Điều này sẽ giúp hiện đại hóa công tác bảo tồn, tăng cường khả năng tiếp cận di sản và từng bước hội nhập với xu thế phát triển chung của bảo tàng thế giới trong kỷ nguyên số.

Tuy nhiên, tại Việt Nam hiện nay, hầu hết các bảo tàng vẫn vận hành theo mô hình truyền thống và chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Các chuyên gia cho rằng nếu không có bước nhảy về công nghệ, bảo tàng sẽ tiếp tục lùi lại phía sau, không bắt kịp nhu cầu và tâm lý tiếp cận mới của công chúng.

Một rào cản lớn là hầu hết các bảo tàng tại Việt Nam chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Việc số hóa hiện vật, nếu có, thường được thực hiện rời rạc, dưới dạng các dự án ngắn hạn, thuê ngoài. Điều này khiến dữ liệu thiếu đồng bộ, không bảo mật, khó duy trì và không phát huy được giá trị về lâu dài.

Do đó, việc thành lập một quỹ chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng tại Việt Nam là hết sức cần thiết. Quỹ này sẽ tạo ra nguồn lực ổn định để hỗ trợ các bảo tàng từng bước hình thành phòng chuyển đổi số, triển khai số hóa hiện vật, xây dựng cơ sở dữ liệu và phát triển nền tảng trưng bày số một cách bài bản và bền vững.