Ngành Công nghệ thông tin (CNTT) đang trải qua một thời kỳ chuyển mình nhanh chóng và sâu sắc do sự phát triển như vũ bão của trí tuệ nhân tạo (AI). Sự thay đổi này không chỉ đặt ra thách thức cho các chuyên gia trong lĩnh vực mà còn tạo ra áp lực lớn cho sinh viên ngành CNTT, những người đang trên ngưỡng cửa ra trường và bắt đầu sự nghiệp của mình.

Nguyễn Thị Giang, sinh viên năm cuối ngành Khoa học Máy tính tại Đại học Bách khoa Hà Nội, chia sẻ rằng cô và nhiều sinh viên khác đang cảm thấy áp lực của sự thay đổi này. Không chỉ phải hoàn thành đồ án tốt nghiệp và tìm kiếm cơ hội thực tập, họ còn phải đối mặt với những câu hỏi lớn về tương lai khi AI đang ngày càng phát triển và thay đổi nhanh chóng.

Giang nhận định rằng sinh viên ngành IT hiện nay có thể chia thành ba nhóm tâm lý chính: nhóm hoang mang và mất phương hướng, nhóm bị động và chờ đợi, và nhóm chủ động học cách sử dụng công cụ mới và tham gia các dự án thực tế. Sự phân chia này phản ánh một phần thực tế của việc sinh viên ngành CNTT đang cố gắng thích nghi với sự thay đổi.

Anh Nguyễn Đức Thiện, một lập trình viên tại công ty TNHH Công nghệ và Giáo dục Medoo, cho rằng sự xuất hiện của AI không chỉ là một xu hướng mà đã trở thành một phần tất yếu trong công việc của lập trình viên. AI có thể giúp kiểm tra, đánh giá, tái cấu trúc mã nguồn, và thậm chí viết code thay cho con người. Tuy nhiên, điều này cũng đòi hỏi lập trình viên phải có khả năng tư duy sâu hơn, hiểu rõ logic hệ thống, và nắm được bối cảnh tổng thể của dự án.

Bà Trần Hồng, Giám đốc nhân sự tại Công ty Cổ phần Nhân lực Quốc tế HRI (HRI Group), cho rằng cơ hội việc làm cho sinh viên mới ra trường ngành IT đã giảm rõ rệt, khoảng 50%. Không chỉ cơ hội việc làm, mà ngay cả cơ hội thực tập cũng đã không còn nhiều như trước đây. AI đang thay đổi sâu sắc cách doanh nghiệp tuyển dụng người, từ số lượng cho tới tiêu chí lựa chọn.

Doanh nghiệp hiện tại cần những người không chỉ làm chuyên môn mà còn biết vận dụng công nghệ. Điều này áp dụng cho cả những người đã có kinh nghiệm và các sinh viên mới ra trường. Các bạn cần biết cách tận dụng AI để tối ưu hóa công việc, chủ động học hỏi, và sẵn sàng thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ.

Do đó, ngoài kiến thức chuyên ngành, sinh viên cần rèn luyện kỹ năng mềm, khả năng tự học, làm việc từ xa, giao tiếp quốc tế, và quản lý công việc hiệu quả. Kinh nghiệm làm dự án thực tế, thành tích trong các cuộc thi học thuật, hoặc đóng góp mã nguồn mở cũng là những điểm cộng lớn.

Trí tuệ nhân tạo không chỉ là một cơn bão quét qua ngành CNTT mà còn là một cơn sóng ngầm đang âm thầm định hình lại chuẩn mực mới của thị trường lao động. Trong bối cảnh này, sinh viên IT không thể tiếp tục học theo lối mòn, không thể chỉ dựa vào giáo trình hay tấm bằng đại học.

Thay vì sợ bị thay thế, sinh viên nên tập trung vào việc làm chủ công nghệ, bắt đầu từ chính nền tảng kiến thức vững chắc, khả năng tự học, tư duy phản biện, và kỹ năng giải quyết vấn đề. Đừng quá phụ thuộc vào AI như một ‘phao cứu sinh’, mà hãy coi nó như một ‘cộng sự thông minh’ giúp mình nâng cao năng suất và sáng tạo.