Những ngày gần đây, làng điền kinh thế giới đang bị chấn động bởi vụ vận động viên Ruth Chepngetich bị đình chỉ thi đấu tạm thời do mẫu thử nước tiểu dương tính với chất cấm. Sự việc này không chỉ đặt ra câu hỏi về uy tín của vận động viên người Kenya mà còn làm dấy lên nghi vấn về tính hợp pháp của nhiều kỷ lục thế giới lâu đời khác, vốn đang bị nghi ngờ có liên quan đến doping.
Vào ngày 16/10/2024, tại Chicago Marathon, Chepngetich đã lập thành tích đáng kinh ngạc khi phá kỷ lục cũ với thời gian 2 giờ 9 phút 57 giây. Tuy nhiên, mẫu xét nghiệm chất cấm của cô được lấy từ ngày 14/3, không liên quan đến thành tích phá kỷ lục tại Chicago Marathon. Điều này càng khiến cho vụ việc của Chepngetich trở nên phức tạp và đáng chú ý hơn.
Bên cạnh vụ bê bối của Chepngetich, người đại diện của cô, Federico Rosa, cũng bị chú ý. Rosa là một ‘ông trùm’ môi giới vận động viên người Italy, từng đại diện cho nhiều vận động viên hàng đầu thế giới, trong đó có ít nhất 8 người bị dính líu đến các vụ án doping. Sự liên quan của Rosa đến nhiều vận động viên bị kết tội doping đã đặt ra câu hỏi về vai trò và trách nhiệm của ông trong việc quản lý và hỗ trợ các vận động viên.
Nhiều kỷ lục thế giới trong điền kinh đang bị xem xét kỹ lưỡng do nghi vấn doping, đặc biệt là những kỷ lục được thiết lập từ rất lâu trước khi có các quy trình xét nghiệm và công nghệ phát hiện tiên tiến như hiện nay. Điều này dẫn đến việc đánh giá lại tính hợp lệ của nhiều thành tích đáng kinh ngạc đã được ghi nhận trong quá khứ.
Một số kỷ lục thế giới gây tranh cãi nhất hiện nay bao gồm kỷ lục thế giới nội dung chạy 400m nữ của vận động viên người Đông Đức Marita Koch. Với thời gian 47 giây 60, thiết lập vào năm 1985, thành tích của Koch vẫn chưa bị vượt qua và nhanh hơn gần 0,4 giây so với bất kỳ nữ vận động viên nào khác từ đó đến nay. Tuy nhiên, với việc nhiều vận động viên thời đó bị phát hiện dính líu đến doping, không ít người hoài nghi về tính hợp lệ của kỷ lục này.
Vận động viên người Tiệp Khắc Jutta Kratochvilova cũng lập kỷ lục thế giới nội dung 400m với thành tích 47 giây 99 tại Giải vô địch điền kinh thế giới 1983. Đồng thời, cô cũng giành cú đúp HC vàng nội dung 400m và 800m, nhưng cũng như Koch, thành tích của Kratochvilova đang bị đặt câu hỏi do nghi vấn doping.
Ngoài ra, vận động viên người Cuba Javier Sotomayor thiết lập kỷ lục thế giới nội dung nhảy cao nam vào năm 1993 với độ cao 2,45m. Tuy nhiên, sau đó, Sotomayor bị phát hiện dương tính với cocaine và chất cấm nandrolone, dẫn đến việc nghi ngờ về tính hợp lệ của kỷ lục này.
Vận động viên người Trung Quốc Wang Junxia cũng nắm giữ kỷ lục thế giới nội dung 3.000m và 10.000m nữ, nhưng chiến công của cô bị phủ bóng bởi nghi vấn doping kéo dài nhiều thập kỷ. Sự tồn tại của những nghi vấn này kéo theo câu hỏi về việc liệu các kỷ lục này có thật sự xứng đáng được ghi nhận.
Được biết, vận động viên người Mỹ Christian Coleman bị cấm thi đấu hai năm do vắng mặt trong ba lần kiểm tra doping ngoài thi đấu, nhưng chưa từng bị phát hiện dương tính với chất cấm. Điều này cho thấy rằng, ngay cả khi không có bằng chứng về việc sử dụng doping, các vận động viên vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi các quy định nghiêm ngặt về kiểm tra doping.
Những kỷ lục này vẫn được lưu giữ trong sách kỷ lục, dù có không ít hoài nghi xoay quanh tính hợp lệ. Các cơ quan quản lý điền kinh thế giới đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc xác minh và làm rõ tính hợp lệ của các kỷ lục thế giới đã được thiết lập trong quá khứ, đồng thời tăng cường kiểm soát để đảm bảo tính minh bạch và công bằng cho các vận động viên trong tương lai.