Cuộc chiến pháp lý dự kiến nổ ra nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell, đặt ra nhiều câu hỏi về quyền hạn của người đứng đầu Nhà Trắng và tính độc lập của ngân hàng trung ương Mỹ.
Các chuyên gia pháp lý và chính sách nhận định rằng nỗ lực của ông Trump nhằm cách chức ông Powell sẽ dẫn đến một cuộc chiến pháp lý phức tạp, với những tác động khó lường lên thị trường tài chính và nền kinh tế. Một trong những vấn đề cốt lõi xoay quanh vấn đề liệu ông Trump có thẩm quyền để sa thải ông Powell hay không.
Trừ khi có ‘nguyên nhân chính đáng’, gần như chắc chắn ông Trump không có quyền thực hiện động thái này. Tuy nhiên, việc xác định ‘nguyên nhân chính đáng’ có thể rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nếu ông Trump quyết định tiến hành, rất có khả năng ông Powell sẽ khởi kiện.
Vụ kiện có thể sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Trước đây, tòa án này đã phán quyết rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện. Điều này được cho là sẽ giúp bảo vệ vị trí của ông Powell.
Ông Powell còn có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) giữ lại ông làm Chủ tịch, giúp ông tiếp tục có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Việc này có thể diễn ra vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, nhưng không phải là một yêu cầu bắt buộc.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều này có thể gây ra những hệ quả kinh tế đáng kể. Ông Trump muốn lãi suất thấp hơn nhiều và ông muốn điều đó ngay bây giờ, bất kể những hệ quả kinh tế có thể xảy ra.
Các chuyên gia nhận định rằng nếu ông Trump sa thải ông Powell, điều đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và kinh tế. Việc sa thải ông Powell khó có thể thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và có thể còn làm cứng rắn hơn lập trường của họ về lãi suất.
Ngoài ra, chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ khó có thể khắc phục. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, với những hậu quả bất lợi cho lạm phát.
Reuters cho biết thêm về vấn đề này.